Kiểm toán Nhà nước vừa công bố kết quả kiểm toán tổng hợp năm 2024, tiết lộ nhiều vấn đề bất cập trong hoạt động của các tổ chức tài chính ngân hàng tại Việt Nam. Theo báo cáo, trong năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện chính sách tiền tệ một cách chủ động và linh hoạt, giúp kiểm soát lạm phát ở mức 3,25%, ổn định tỷ giá và đảm bảo thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, từ đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, kiểm toán đã chỉ ra nhiều tồn tại và bất cập đáng lo ngại trong hoạt động của các ngân hàng. Cơ cấu tín dụng chưa đúng định hướng ưu tiên, với dư nợ tín dụng bất động sản vào cuối năm 2023 tăng 11,8% so với cuối năm 2022, trong đó đầu tư vào bất động sản tăng đến 35,4%, gấp 2,5 lần mức tăng trưởng chung của toàn ngành. Chất lượng tín dụng có dấu hiệu suy giảm, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đặc biệt, nợ xấu của nhóm khách hàng có dư nợ cấp tín dụng trên 500 tỷ đồng đã tăng cao về cả tỷ lệ và dư nợ, chủ yếu tập trung tại SCB và một số ngân hàng khác.
Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành 4 lần điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành, với mức giảm từ 0,5%/năm đến 2%/năm. Tuy nhiên, chênh lệch giữa lãi suất cho vay bình quân và lãi suất huy động bình quân trong năm 2023 vẫn còn trên 4%. Chương trình hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 của Chính phủ đã kết thúc, nhưng số tiền hỗ trợ lãi suất chỉ đạt 1.216 tỷ đồng, tương đương 3,04% kế hoạch.
Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra rằng một số đơn vị đầu tư tài chính không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp. Chẳng hạn, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) có Công ty Cho thuê tài chính I – Agribank đang lỗ lũy kế 783,1 tỷ đồng tính đến ngày 31/12/2023. Công ty Cho thuê tài chính II – Agribank đã bị tuyên bố phá sản và chấm dứt hoạt động.
Kết quả kiểm toán tại một số ngân hàng cho thấy việc phân loại nhóm nợ còn chưa chính xác. Một số ngân hàng còn có sai sót về trình tự, thủ tục cho vay, điển hình là việc thẩm định sơ sài, định kỳ chưa đánh giá lại tài sản bảo đảm, thiếu chứng từ giải ngân hoặc tài liệu chứng minh mục đích sử dụng vốn.
Đặc biệt, tại Ngân hàng Chính sách xã hội, vẫn còn tồn tại tình trạng các trường hợp cho vay giải quyết việc làm không đúng đối tượng, cho vay vượt hạn mức, hỗ trợ lãi suất chưa đúng quy định. Một số chi nhánh có tỷ lệ nợ quá hạn, nợ khoanh cao so với bình quân toàn hệ thống.
…
Tổng quan, kết quả kiểm toán năm 2024 đã phơi bày nhiều thách thức và rủi ro trong hoạt động của hệ thống ngân hàng Việt Nam. Để đảm bảo an toàn và ổn định của hệ thống, các ngân hàng và cơ quan quản lý cần có những giải pháp phù hợp và kịp thời để giải quyết những vấn đề đã được chỉ ra.
