Ngày 2/8, Bệnh viện Bạch Mai đã phát đi thông báo về việc tiếp nhận nhiều trường hợp ngộ độc hải sản trong thời gian gần đây. Cụ thể, hai gia đình gồm 8 người đến từ Hà Tĩnh và Hải Phòng đã được đưa vào bệnh viện cấp cứu do ngộ độc hải sản.

Trường hợp đầu tiên liên quan đến một gia đình 4 người từ Hà Tĩnh, họ đã cùng ăn tối với cá chình, tôm và hàu trong một chuyến du lịch. Vài giờ sau bữa ăn, nhiều người trong đoàn bắt đầu cảm thấy tê lưỡi và miệng, đau cơ, mỏi các khớp chân tay và các triệu chứng khác. Bốn bệnh nhân này sau đó đã được đưa đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu và được chẩn đoán ngộ độc ciguatera. Sau khi được điều trị tích cực, sức khỏe của họ đã ổn định.

Trường hợp thứ hai là gia đình anh V.A.T ở Hải Phòng, họ đã ăn cá hồng chế biến sẵn và sau đó bị đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, co rút và đau cơ toàn thân. Vợ và con gái của anh T. cũng có các biểu hiện rối loạn cảm giác. Khi đến Bệnh viện Bạch Mai, cả 4 người đều được phát hiện có nhịp tim chậm và được chẩn đoán bị ngộ độc ciguatera. Hiện tại, các bệnh nhân này đã cải thiện và sắp được ra viện.

Các bác sĩ tại Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ngộ độc ciguatera là tình trạng ngộ độc do ăn phải các loài cá sống ở rạn san hô đã tích lũy độc tố thần kinh cực mạnh tên là ciguatoxin. Độc tố này bắt nguồn từ loại vi tảo Gambierdiscus toxicus, một loại tảo đơn bào mà nhiều loài cá nhỏ sử dụng làm thức ăn. Khi các loài cá này lại trở thành thức ăn cho các loài cá lớn hơn, cuối cùng là các loài cá sống ở rạn san hô như cá nhồng, cá mú, cá hồng, cá cháo…, chúng có thể tích lũy độc tố ciguatera.

Ngộ độc ciguatera thường xuất hiện sau khi ăn từ vài giờ đến một ngày với các triệu chứng gồm rối loạn tiêu hóa, thần kinh và đặc biệt là rối loạn cảm giác nóng – lạnh. Để phòng ngừa, người dân nên tránh ăn nhiều và không ăn nội tạng của cá, nơi tập trung nhiều độc tố. Khi có dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam như thanh long, ớt, đậu bắp đang đối mặt với khó khăn khi không thể được xuất khẩu sang thị trường Liên minh châu Âu (EU) do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Từ ngày 1-7-2025, theo Thông tư 12/2025/TT-BNNMT, trách nhiệm cấp phép này đã được chuyển từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sang Sở An toàn thực phẩm các địa phương. Tuy nhiên, các Sở An toàn thực phẩm, trong đó có Sở An toàn thực phẩm TPHCM, cho biết vẫn chưa có đủ căn cứ pháp lý để cấp giấy chứng nhận này do sự không rõ ràng trong quy định pháp luật.

Tình trạng này đã gây ra sự tê liệt trong việc xuất khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam. Từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt và không thể xuất khẩu sang EU do thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam đã báo cáo rằng có khoảng 250 tấn hàng gia vị trị giá 2,4 triệu USD đang chờ cấp phép. Tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.

Trước đây, trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, với quy định mới, trách nhiệm này được chuyển về cho địa phương quản lý. Trong khi đó, cơ quan chức năng tại địa phương chưa sẵn sàng để thực hiện nhiệm vụ mới này.

Trong hội nghị tổ chức ngày 29-7 giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) với các địa phương, vấn đề cấp phép vẫn chưa được giải quyết. Việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.

Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc “trong suốt về mặt kỹ thuật” trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp.

Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, bà Phạm Khánh Phong Lan, vừa lên tiếng về việc yêu cầu cơ quan chức năng điều tra và xác minh thông tin phản ánh của người dân về loại sữa chưa rõ nguồn gốc được sử dụng tại một trường mầm non ở quận Bình Thạnh.

Người dân phản ánh rằng loại sữa này mang nhãn hiệu N. và được sử dụng cho các học sinh tại trường. Tuy nhiên, khi kiểm tra địa chỉ công ty sản xuất in trên bao bì và website, người dân không tìm thấy nhà máy sản xuất hay công ty nào tại địa chỉ đó. Điều này gây ra lo lắng về nguồn gốc xuất xứ, thành phần dinh dưỡng và tính an toàn của sản phẩm sữa mà các học sinh đang sử dụng.

Bà Phong Lan cho biết đã yêu cầu cơ quan chức năng kiểm tra nhãn sữa N. và công ty sản xuất sản phẩm này. Công tác xử lý vụ việc đang được tiến hành. Trước đó, Sở An toàn thực phẩm đã có các đợt cao điểm xử lý thuốc giả, sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả tại TP.HCM, kiểm tra và xử phạt nhiều cơ sở vi phạm.

Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đang tích cực vào cuộc để làm rõ thông tin và đảm bảo an toàn thực phẩm cho các học sinh. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng kêu gọi người dân tiếp tục giám sát và phản ánh nếu phát hiện ra bất kỳ trường hợp vi phạm nào liên quan đến an toàn thực phẩm. Thông tin chi tiết về các hoạt động của Sở An toàn thực phẩm TP.HCM có thể được tìm thấy trên các trang thông tin điện tử chính thức.

Hiện tại, vụ việc đang được cơ quan chức năng tích cực điều tra và xử lý theo quy định pháp luật. Người dân và phụ huynh đang chờ đợi kết quả từ cơ quan chức năng để đảm bảo quyền lợi và sự an toàn cho sức khỏe của các học sinh.

Trò chơi ‘xé túi mù’ thực phẩm hiện đang trở thành một xu hướng trong giới trẻ. Tuy nhiên, ẩn sâu bên trong hình thức giải trí này là những nguy cơ về an toàn thực phẩm mà người tiêu dùng cần phải biết. Khác với hình thức mua hàng thông thường, nơi người mua có thể kiểm tra sản phẩm trước khi mua, trò chơi ‘xé túi mù’ không cho phép người mua biết sản phẩm bên trong túi cho đến khi người bán ‘xé’ túi. Điều này vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm.

Nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm yêu cầu người tiêu dùng phải có thông tin đầy đủ về sản phẩm, bao gồm thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản và cơ sở sản xuất. Tuy nhiên, với hình thức ‘xé túi mù’, người tiêu dùng không có cơ hội để kiểm tra hoặc biết được những thông tin này. Điều này gây ra mối lo ngại về an toàn thực phẩm và có thể dẫn đến những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng.

Theo các chuyên gia, trò chơi này đang khai thác rất tốt yếu tố tâm lý, hành vi của người trẻ, tạo cảm giác hồi hộp, kích thích thần kinh khi chờ đợi những điều bất ngờ. Tuy nhiên, đây cũng là cách để người bán hàng tận dụng livestream để tạo hiệu ứng đám đông, kết hợp kỹ thuật thao túng tâm lý để khiến người xem dễ mất khả năng cân nhắc lý trí dẫn tới mua hàng trong trạng thái hưng phấn nhất thời.

Về góc độ an toàn thực phẩm, bán thực phẩm qua trò chơi ‘xé túi mù’ đã và đang vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm. Người tiêu dùng không được cung cấp thông tin tối thiểu về sản phẩm như thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản, đơn vị sản xuất – những yếu tố bắt buộc để đánh giá mức độ an toàn. Những mặt hàng này có thể là hàng lậu, hàng xách tay trôi nổi không được phép lưu hành hợp pháp, tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến sức khỏe.

Tổ chức Y tế và các chuyên gia cảnh báo, việc tiêu dùng những sản phẩm ngẫu nhiên không được phép như vậy là nguy hiểm với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là với trẻ em và những người có hệ tiêu hóa yếu. Người dùng có thể bị ngộ độc cấp tính do vi khuẩn, nấm mốc hay độc tố sinh học từ thực phẩm đã biến chất. Về dài hạn, có thể tích lũy độc tố như kim loại nặng, những phụ gia không kiểm soát, gây tổn thương lên gan, thận và hệ miễn dịch của chúng ta, ảnh hưởng đến sinh sản hoặc tăng nguy cơ ung thư nếu sử dụng thường xuyên những sản phẩm có chứa chất cấm.

Cục An toàn thực phẩm, thuộc Bộ Y tế, vừa ra quyết định thu hồi hai lô sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe của Công ty TNHH dược phẩm & TPCN Hương Hoàng do phát hiện những sản phẩm này không đúng với công bố ban đầu.

Cụ thể, các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe CANCIVITA D3-GT với số lô LSX:01.02.25, NSX:12.02.25, HSD:11.02.28 và số lô01.06.23, NSX02.06.23, HSD01.06.26 đã được kiểm nghiệm và phát hiện có sự hiện diện của nhiều thành phần không được công bố, bao gồm Dầu cọ, Lecithin, Nipagin, Nipasol, Ethyl Vanilin, Titan dioxyd, Tatrazine lake và Tatrazine.

Công ty TNHH dược phẩm & TPCN Hương Hoàng, đặt tại số nhà35, ngõ34 đường Đỗ Lý Khiêm, phường Bồ Xuyên, thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình (nay là số nhà35, ngõ34 đường Đỗ Lý Khiêm, phường Thái Bình, tỉnh Hưng Yên), đã bị cơ quan chức năng phát hiện có5 hành vi vi phạm trong sản xuất và kinh doanh thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Cục An toàn thực phẩm đã yêu cầu Sở Y tế các tỉnh/thành phố, Sở An toàn thực phẩm TPHCM, Ban Quản lý ATTTP thành phố Đà Nẵng, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm của các tỉnh, thành phố giám sát và tiến hành thu hồi hai lô sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên địa bàn. Nếu phát hiện các trường hợp vi phạm, sẽ được xử lý theo quy định của pháp luật.

Ngày 26-7, UBND phường Nha Trang đã tiến hành kiểm tra cơ sở kinh doanh hải sản Thạnh Sương, tọa lạc tại số 102 đường Trần Phú, phường Nha Trang. Việc này diễn ra sau khi nhận được phản ánh từ du khách về việc nhà hàng này có dấu hiệu giả mạo quán Thanh Sương, một quán ăn hải sản nổi tiếng ở Nha Trang.

Trong quá trình kiểm tra, chủ nhà hàng Thạnh Sương không có mặt. Đoàn công tác đã ghi nhận một số vi phạm của nhà hàng Thạnh Sương. Cụ thể, nhà hàng đã treo không đầy đủ biển hiệu được cấp; giấy chứng nhận về tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm chưa thể hiện đầy đủ theo số lượng nhân viên. Ngoài ra, nhà hàng cũng chưa xuất trình hồ sơ phòng cháy, chữa cháy; nội quy, tiêu lệnh phòng cháy, chữa cháy; bình chữa cháy hư hỏng, không sử dụng được.

Đoàn kiểm tra liên ngành nhận định, cơ sở có dấu hiệu lừa dối hoặc gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng khi cung cấp thông tin sai lệch, không đầy đủ và không chính xác theo quy định. Đặc biệt, cơ sở Thạnh Sương còn nợ tiền thuế và tiền chậm nộp với tổng số tiền hơn 61 triệu đồng. Những vi phạm này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng mà còn làm mất uy tín của các doanh nghiệp kinh doanh chân chính.

Sau buổi kiểm tra, đoàn sẽ rà soát thông tin và các lỗi vi phạm của quán hải sản Thạnh Sương để làm cơ sở xử lý vi phạm. Lãnh đạo UBND phường Nha Trang khẳng định chính quyền phường luôn tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp kinh doanh chân chính, nhưng kiên quyết xử lý các cơ sở kinh doanh hoạt động chộp giật, lừa dối khách hàng, để giữ gìn hình ảnh du lịch của địa phương.

Trong thời gian tới, phường Nha Trang sẽ tiếp tục kiểm tra, xử lý những cơ sở kinh doanh không niêm yết giá cả, có dấu hiệu ‘chặt chém’ du khách. Vụ việc này một lần nữa đặt ra vấn đề về việc các quán ăn, nhà hàng ở Nha Trang cần phải kinh doanh một cách chính trực, không nên có những hành vi lừa dối hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng.

Liên quan đến vụ việc trên, cần phải kể đến tình trạng một số cơ sở kinh doanh ở Nha Trang lấy tên của các thương hiệu nổi tiếng để kinh doanh, gây nhầm lẫn cho khách hàng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng mà còn làm mất uy tín của các doanh nghiệp kinh doanh chân chính. Để tìm hiểu thêm về vấn đề này, vui lòng truy cập https://www.nhatran.city/ hoặc các nguồn thông tin chính thức khác.

Trước tình trạng trên, cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và giữ gìn uy tín cho các doanh nghiệp kinh doanh chân chính. Mọi thông tin liên quan đến vụ việc sẽ được cung cấp đầy đủ trên các trang thông tin chính thức của địa phương.

Dịch tả lợn Châu Phi đang diễn biến phức tạp tại miền Trung, với tình hình lây lan rộng và xuất hiện nguy cơ tiềm ẩn từ việc người dân tuồn lợn dịch ra thị trường. Mặc dù các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp phòng chống và kiểm soát dịch bệnh, tình trạng vận chuyển và buôn bán lợn bị nhiễm dịch vẫn tiếp tục được phát hiện tại nhiều địa phương.

Tại các tỉnh thành miền Trung, dịch bệnh tả lợn Châu Phi đang tiếp tục diễn ra phức tạp và có dấu hiệu lây lan rộng. Các cơ quan chức năng đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Tuy nhiên, vẫn xuất hiện tình trạng người dân tuồn lợn bị nhiễm dịch ra thị trường, gây lo ngại cho cộng đồng và tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh sang các khu vực khác.

Lực lượng chức năng đã phát hiện ra các trường hợp vận chuyển và buôn bán lợn bị nhiễm dịch tả Châu Phi tại nhiều địa phương. Điều này không chỉ vi phạm các quy định về phòng chống dịch bệnh mà còn có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng. Các cơ quan chức năng đang tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Người dân cũng được khuyến cáo nâng cao cảnh giác, không vận chuyển, buôn bán lợn bị nhiễm dịch và thông báo cho cơ quan chức năng nếu phát hiện tình trạng tương tự. Mục tiêu hàng đầu hiện nay là khống chế và dập tắt dịch bệnh tả lợn Châu Phi, đảm bảo an toàn cho người chăn nuôi và sức khỏe cộng đồng. Để đạt được mục tiêu này, sự hợp tác và hỗ trợ của người dân là rất quan trọng.

Cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các biện pháp phòng chống và kiểm soát dịch bệnh, bao gồm việc tăng cường giám sát, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Đồng thời, người dân cũng cần nâng cao cảnh giác và hỗ trợ cơ quan chức năng trong việc khống chế và dập tắt dịch bệnh tả lợn Châu Phi. Thông tin về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng chống có thể được tìm hiểu tại các trang web của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Trung tâm Kiểm soát phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh.

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) hiện đang đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng liên quan đến chất lượng và an toàn. Sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường này đã dẫn đến nguy cơ tiềm ẩn từ hàng loạt sản phẩm kém chất lượng, giả mạo, không rõ nguồn gốc. Các cơ quan bảo vệ pháp luật đã và đang tiếp tục làm rõ những vấn đề này, cho thấy ‘bóng tối’ ở thị trường TPCN.

Theo thống kê từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), từ đầu năm đến nay, các đơn vị đã xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm, bao gồm hơn 8.200 vụ buôn bán hàng cấm, hơn 25.100 vụ gian lận thương mại và hơn 1.100 vụ hàng giả quy mô lớn có liên quan đến mặt hàng TPCN. Gần đây, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã xác định được 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng (sữa dạng bột), có chỉ tiêu chất lượng các chất chính chỉ đạt dưới 70% so với mức công bố, được xác định là hàng giả (về chất lượng).

Hàng loạt sản phẩm được quảng bá rầm rộ với công dụng được ‘thần thánh hóa’ như điều trị ung thư, tăng chiều cao, giảm cân cấp tốc… nhưng qua kết quả kiểm định thì thành phần không hề tương xứng với công bố trước đó. Một số tổ chức, cá nhân còn lợi dụng danh tiếng của người nổi tiếng, KOL, nghệ sĩ để quảng bá sản phẩm sai lệch, biến TPCN thành ‘thuốc chữa bệnh’ mà dường như quên mất rằng, chất lượng thực sự vẫn còn đang bỏ ngỏ sau tờ giấy kiểm định.

Vậy vì sao TPCN giả vẫn còn đất sống dù có không ít biện pháp quản lý? Nguyên nhân đầu tiên xuất phát từ lợi nhuận khổng lồ mà ngành hàng này mang lại. Chỉ cần vài chục nghìn đồng để sản xuất ra một sản phẩm giả, nhưng có thể bán với giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng. Sự chênh lệch lợi nhuận quá lớn cùng với chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe đã khiến nhiều đối tượng bất chấp pháp luật, trục lợi trên sức khỏe cộng đồng.

Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân cốt lõi chính là những kẽ hở trong khung pháp lý hiện hành. Thực tế, khung pháp lý hiện nay cho phép tổ chức, cá nhân được phép tự công bố sản phẩm TPCN trước khi đưa ra thị trường. Đây được xem là ‘lỗ hổng lớn’ khi cho phép hàng loạt sản phẩm trôi nổi dễ dàng xuất hiện trên thị trường với hình thức hợp pháp, nhưng chất lượng chưa được kiểm chứng.

Ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, thông tin: ‘Người tiêu dùng phản ánh rất nhiều về các sản phẩm TPCN quảng cáo sai sự thật, công dụng phóng đại, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe mà khi khiếu nại không tìm được ai chịu trách nhiệm. Nguyên nhân sâu xa là do cơ chế tự công bố đã tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp làm ăn chụp giật đưa hàng ra thị trường mà không bị kiểm soát về chất lượng thật sự’.

Các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội chưa buộc trách nhiệm xác thực nguồn gốc, dẫn đến người tiêu dùng như lạc giữa ‘ma trận’ quảng cáo. Vụ việc ‘sữa giả’ Hofumil Gold Plus, Hapomil lọt vào các cơ sở y tế lớn là một minh chứng. Điều này cho thấy ngay cả hệ thống y tế, bệnh viện – nơi đáng tin tưởng nhất cũng có thể là nơi hàng giả xâm nhập, gây hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và lòng tin.

Thêm vào đó, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên ngành như Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc kiểm soát nội dung quảng cáo, nguồn gốc sản phẩm và xử lý vi phạm vẫn chưa đồng bộ. Điều này dẫn đến nhiều sản phẩm kém chất lượng thoát khỏi vòng kiểm soát.

Luật sư Bùi Quang Thu, Đoàn Luật sư Hà Nội, nhìn nhận: Ngoài việc ‘bịt’ kẽ hở pháp lý hiện hành, cần xem xét một cách nghiêm túc trách nhiệm người đứng đầu bộ ngành, chính quyền cơ sở (chịu trách nhiệm về quản lý sản phẩm, an toàn thực phẩm). Làm chặt, làm nghiêm, làm quyết liệt và minh bạch trong xử lý cán bộ có liên quan, cán bộ chịu trách nhiệm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Trước thực trạng trên, Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP với hàng loạt điểm mới có tính đột phá. Trong đó, điểm đáng chú ý nhất là chuyển từ ‘tự công bố sản phẩm’ sang ‘đăng ký bản công bố’ với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Điều này có nghĩa là trước khi đưa sản phẩm ra thị trường, doanh nghiệp phải cung cấp bằng chứng khoa học về độ an toàn, công dụng và thành phần.

Dự thảo cũng đề xuất tăng mức xử phạt vi phạm hành chính gấp 1,2 – 2 lần hiện hành, đồng thời mở rộng các hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng. Đặc biệt, các hành vi quảng cáo sai sự thật, lợi dụng uy tín cá nhân để lừa người tiêu dùng cũng sẽ được đưa vào nhóm vi phạm nghiêm trọng cần xử lý nghiêm.

Cùng với đó, cơ quan chức năng cần tăng cường hậu kiểm định kỳ. Các hệ thống truy xuất nguồn gốc như iTrace247, truyxuat.gov.vn cần được phổ biến rộng rãi, buộc doanh nghiệp minh bạch thông tin sản phẩm và quá trình lưu thông.

Ngoài ra, cần rà soát, sửa đổi Luật Quảng cáo và Luật Bảo vệ người tiêu dùng để gắn trách nhiệm pháp lý đối với các nền tảng thương mại điện tử, KOL và người nổi tiếng. Khi người nổi tiếng tiếp tay quảng cáo hàng giả, cần có chế tài mạnh, không chỉ dừng lại ở mức phạt tiền mà nên áp dụng hình thức tạm đình chỉ việc quảng cáo hoặc buộc công khai xin lỗi.

Một điểm đáng chú ý khác là đề xuất sửa đổi cũng nhằm làm rõ và phân biệt rạch ròi giữa các nhóm thực phẩm thông thường với nhóm thực phẩm bổ sung có tính đặc thù và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Người dân cần biết phân biệt rõ thực phẩm chức năng và thuốc chữa bệnh, không tin vào quảng cáo ‘giật gân’ và cần kiểm tra kỹ nguồn gốc sản phẩm qua tem truy xuất, mã QR và giấy công bố. Mỗi người tiêu dùng chính là ‘thanh tra tại chỗ’ góp phần làm sạch thị trường.

Tình trạng ùn ứ hàng loạt lô hàng nông sản xuất khẩu sang châu Âu do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đang trở nên cấp thiết. Nếu không có giải pháp kịp thời, sự cố này có thể đe dọa đến chuỗi cung ứng và uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Từ đầu tháng 7, hoạt động xuất khẩu rau quả sang Liên minh châu Âu (EU) gặp trở ngại khi nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt vì thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm theo chuẩn EU. Các doanh nghiệp phản ánh rằng dù hồ sơ đã hoàn chỉnh, họ vẫn không rõ nên nộp cho cơ quan nào để được cấp giấy chứng nhận và phải chờ đợi trong bao lâu.

Phía châu Âu kiểm soát rất chặt về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, và chỉ một lỗi nhỏ trong thủ tục cũng có thể khiến toàn bộ lô hàng bị từ chối, ảnh hưởng nặng nề đến danh tiếng và niềm tin của đối tác nhập khẩu. Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận, cho biết rằng hàng trăm tấn thanh long của nông dân và doanh nghiệp đang tồn đọng trong kho, đứng trước nguy cơ hư hại, mất trắng nếu không được tháo gỡ kịp thời.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do từ ngày 1/7, EU bắt buộc giấy chứng nhận phải do cơ quan nhà nước của Việt Nam cấp, thay vì doanh nghiệp tự thực hiện hoặc thông qua bên thứ ba như trước. Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã có văn bản hướng dẫn và đề nghị cơ quan chức năng địa phương chịu trách nhiệm kiểm tra và cấp chứng thư theo trình tự quy định.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển giao, phân cấp phân quyền diễn ra trong thời gian quá ngắn, nhiều địa phương chưa kịp nắm bắt và triển khai kịp thời, dẫn đến ách tắc kéo dài. Nếu không sớm khơi thông dòng chảy giấy tờ, nông sản Việt sẽ lỡ hẹn với một trong những thị trường tiềm năng nhất thế giới.

Trước tình hình trên, các doanh nghiệp xuất khẩu và hiệp hội ngành hàng đang kêu gọi sự can thiệp kịp thời từ các cơ quan chức năng để giải quyết vướng mắc và khôi phục hoạt động xuất khẩu sang thị trường EU. Đồng thời, việc này cũng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp để đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm của nông sản Việt Nam, duy trì uy tín và niềm tin của đối tác nhập khẩu.

Trong dài hạn, để tránh lặp lại tình trạng tương tự, cần có sự chuẩn bị và kế hoạch cụ thể từ các cơ quan chức năng và doanh nghiệp trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn và quy định của thị trường xuất khẩu. Việc đầu tư vào công nghệ và quy trình quản lý chất lượng sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Sở An toàn thực phẩm TPHCM sẽ tổ chức các lớp tập huấn về công tác đảm bảo an toàn thực phẩm cho cán bộ tại 167 phường, xã và 1 đặc khu của đơn vị hành chính mới, cùng lãnh đạo, nhân viên y tế các trường học từ nay đến ngày 8/8. Thông tin này vừa được đại diện Sở An toàn thực phẩm TPHCM công bố vào ngày 16/7.

Theo đó, Sở An toàn thực phẩm đã ban hành kế hoạch tổ chức các lớp tập huấn kiến thức chuyên môn trên địa bàn để triển khai đồng bộ, kịp thời công tác đảm bảo an toàn thực phẩm, đặc biệt trong bối cảnh sắp xếp lại đơn vị hành chính. Từ ngày 15/7 đến ngày 31/7, Sở An toàn thực phẩm sẽ tổ chức tập huấn trực tuyến cho cán bộ phụ trách an toàn thực phẩm tại 167 phường/xã và 1 đặc khu, thông qua nền tảng Zoom phát trực tiếp từ trụ sở của Sở đến 168 điểm cầu tại UBND phường, xã, đặc khu.

Chương trình tập huấn sẽ tập trung vào các nội dung như cập nhật hệ thống văn bản pháp luật về an toàn thực phẩm; hướng dẫn cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo lĩnh vực quản lý; hướng dẫn hồ sơ tự công bố, đăng ký bản công bố và quản lý quảng cáo thực phẩm. Ngoài ra, còn có nội dung về triển khai công tác hậu kiểm, giám sát hội nghị, hội thảo có liên quan đến thực phẩm; thực hiện Đề án truy xuất nguồn gốc, lấy mẫu giám sát mối nguy; hướng dẫn xử lý, phối hợp điều tra ngộ độc thực phẩm; truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng; kỹ năng kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính.

Bên cạnh đó, Sở An toàn thực phẩm phối hợp Sở Giáo dục – Đào tạo TPHCM tổ chức 7 lớp tập huấn trực tiếp cho lãnh đạo, cán bộ y tế trường học các cấp, trường quốc tế, trung tâm giáo dục thường xuyên và các đơn vị trực thuộc Sở Giáo dục – Đào tạo, với tổng cộng gần 3.500 học viên tham dự, diễn ra từ ngày 17/7 đến ngày 8/8. Các nội dung tập huấn trọng tâm gồm: Thủ tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho bếp ăn bán trú; Quản lý hệ thống tự kiểm tra trong nhà trường; Nhận diện các mối nguy an toàn thực phẩm, trách nhiệm và quyền hạn của cơ sở.

Ngoài ra, còn có nội dung về thực hiện truy xuất nguồn gốc và giám sát thực phẩm trong trường học; phối hợp điều tra, xử lý ngộ độc thực phẩm học đường; các hành vi vi phạm và hình thức xử phạt trong lĩnh vực an toàn thực phẩm. Sở An toàn thực phẩm cũng sẽ phối hợp với Trung tâm Quản lý Ký túc xá và Khu đô thị Đại học Quốc gia TPHCM tổ chức tập huấn riêng cho lực lượng chế biến thực phẩm tại các bếp ăn, căng tin tại đây, nhằm phòng ngừa nguy cơ ngộ độc thực phẩm cho sinh viên nội trú.

Chuỗi hoạt động trên là bước chuẩn bị quan trọng, góp phần xây dựng môi trường thực phẩm an toàn – lành mạnh cho người dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên, nhằm đảm bảo mục tiêu không để xảy ra ngộ độc thực phẩm trong năm học mới 2025-2026.

Nhiều người tiêu dùng đang cảm thấy lo lắng khi các sản phẩm thực phẩm gắn mác “hàng nhà làm”, “chuẩn mẹ nấu” tràn lan trên chợ mạng. Một người mẹ chia sẻ: “Mấy người bán hàng không được gắn mác ‘chuẩn mẹ nấu’ vô nha. Tui nấu cho con cái ăn thì mới chọn thực phẩm chất lượng, chăm chút nấu, chứ nấu tốc độ bán cho cả làng ăn, bán tràn đầy trên chợ mạng thì mẹ tui làm cũng không xuể lấy đâu ra ‘chuẩn mẹ nấu’?

Một người vợ cũng lên tiếng: “Làm ơn dẹp mấy quán nhậu treo bảng ‘chuẩn vợ nấu’ đi nhe. Vợ nấu cho chồng con ăn thì đúng là chuẩn nhì không nhất, chứ nấu cho mấy quán nhậu đông đen ai kiểm soát mà nói chuẩn.”

Rủi ro từ “hàng nhà làm”

Từ khô bò, bánh trung thu, giò chả… được rao bán là “hàng nhà làm” trên chợ mạng nhưng không hạn sử dụng, không nguồn gốc, chất lượng không được kiểm chứng… đang tiềm ẩn những rủi ro về an toàn thực phẩm với người tiêu dùng.

Việc các sản phẩm “hàng nhà làm” tràn lan trên chợ mạng không chỉ gây ra rủi ro về an toàn thực phẩm mà còn làm mất lòng tin của người tiêu dùng. Người tiêu dùng cần cẩn thận và tỉnh táo khi mua sắm để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Các chuyên gia an toàn thực phẩm cũng khuyến cáo người tiêu dùng nên cẩn thận khi mua các sản phẩm thực phẩm trên chợ mạng, đặc biệt là các sản phẩm không rõ nguồn gốc, không hạn sử dụng.