Ngày 29/7, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa cho biết, đơn vị này đã có báo cáo gửi UBND tỉnh liên quan đến đề xuất trưng dụng biệt thự trong di tích lầu Bảo Đại làm chỗ ở cho cán bộ Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh. Đề xuất này đã gây ra nhiều tranh cãi và ảnh hưởng không tốt đến dư luận xã hội.

Theo lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa, việc Trung tâm Bảo tồn di tích có văn bản đề xuất trưng dụng biệt thự tại lầu Bảo Đại ở Nha Trang làm nhà ở công vụ là thiếu sót. Sở yêu cầu làm rõ trách nhiệm các cá nhân, tập thể liên quan để xảy ra các sai sót, gây ảnh hưởng dư luận xã hội không tốt. Việc này không chỉ vi phạm quy định pháp luật về quản lý, sử dụng di tích mà còn thiếu sự phối hợp và xin ý kiến lãnh đạo sở.

Trước đó, ngày 7/7, Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa đã có văn bản gửi Công ty CP Đầu tư Khánh Hà (thuộc Tập đoàn Hà Đô, chủ đầu tư dự án biệt thự Cầu Đá, phường Nha Trang) về việc trưng dụng tạm thời 2 phòng tại căn biệt thự Vọng Nguyệt của khu di tích biệt thự Cầu Đá làm chỗ ở cho hai cán bộ thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh. Hai cán bộ này đều từ tỉnh Ninh Thuận (cũ) ra Khánh Hòa công tác.

Tuy nhiên, sau khi rà soát, Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh nhận thấy đề nghị trên chưa phù hợp, chưa đúng theo quy định. Do vậy, ngày 9/7, Trung tâm đã có công văn thu hồi đề nghị trên. Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, việc Trung tâm Bảo tồn di tích có công văn đề xuất trên là thiếu sót, chưa xin ý kiến lãnh đạo sở.

Về nguồn gốc của di tích biệt thự Cầu Đá, đây là khu biệt thự được xây dựng từ năm 1923, với 5 căn biệt thự được đặt tên theo các loài cây, loài hoa trồng xung quanh mỗi biệt thự. Thứ tự các biệt thự từ phía Đông vào lần lượt là Xương Rồng, Bông Sứ, Phượng Vĩ, Bông Giấy và Cây Bàng. Người Pháp đã giao cho Bảo Đại sử dụng 2 căn biệt thự có tên Xương Rồng và Bông Sứ để làm nơi ở của vua và hoàng hậu Nam Phương mỗi lần đến Nha Trang nghỉ dưỡng.

Chính vì thế, người dân địa phương quen gọi là lầu Bảo Đại. Đến năm 1954, biệt thự Xương Rồng đổi tên thành Nghinh Phong và biệt thự Bông Sứ đổi tên thành Vọng Nguyệt. Sau năm 1975, các căn biệt thự này được sử dụng thành khu nghỉ mát cho du khách. Từ năm 2002, khu biệt thự Cầu Đá do Tổng Công ty Khánh Việt (Khánh Hòa) quản lý và sử dụng. Sau đó, Tổng Công ty Khánh Việt liên doanh với Tập đoàn Hà Đô (Hà Nội) thành lập Công ty CP đầu tư Khánh Hà để thực hiện dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại.

5 biệt thự cổ trên cũng thuộc sở hữu của dự án và doanh nghiệp sẽ cải tạo để cho thuê, phục vụ kinh doanh du lịch. Việc bảo tồn và sử dụng di tích này cần được thực hiện một cách nghiêm ngặt và đúng quy định pháp luật để tránh những sai sót tương tự trong tương lai.

Hiện tại, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa đang yêu cầu Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh kiểm điểm và làm rõ trách nhiệm các cá nhân, tập thể liên quan để xảy ra các sai sót. Đồng thời, Sở cũng đang rà soát và điều chỉnh các quy trình, quy định để đảm bảo việc quản lý và sử dụng di tích được thực hiện một cách hiệu quả và đúng pháp luật.

Di tích lịch sử Hòn Vọng Phu tại Thanh Hóa đang được chính quyền địa phương tích cực bảo tồn và gia cố để tránh nguy cơ đổ sập. Theo thông tin từ Báo Lao Động, di tích quốc gia đặc biệt này đã nhiều lần hứng chịu những tác động nghiêm trọng từ thiên nhiên, đặc biệt là các vụ sét đánh, khiến cho cấu trúc của di tích đứng trước nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào.

Sự cố gần nhất và đáng chú ý đã xảy ra vào ngày 15.6.2022, khi một khối đá lớn tại di tích bị sạt lở nghiêm trọng do bị sét đánh. Sự việc này một lần nữa làm dấy lên mối quan ngại về sự an toàn và bền vững của di tích này. Trước tình trạng đáng báo động đó, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa đã chủ trì tổ chức một hội thảo khoa học vào cuối năm 2023. Hội thảo này tập trung vào việc đánh giá hiện trạng của di tích Hòn Vọng Phu và tìm kiếm các giải pháp bảo tồn hiệu quả.

Tại hội thảo, các chuyên gia và nhà khoa học từ nhiều lĩnh vực liên quan đã tham gia thảo luận và đưa ra các ý kiến đóng góp nhằm lựa chọn giải pháp bảo tồn tối ưu cho di tích lịch sử này. Những ý kiến đóng góp này không chỉ dừng lại ở việc tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng hiện tại mà còn đề xuất các biện pháp cụ thể để bảo vệ và gia cố di tích.

Đáp ứng những yêu cầu cấp thiết về bảo tồn di tích Hòn Vọng Phu, vào giữa năm 2024, UBND TP Thanh Hóa đã đưa ra quyết định quan trọng là đầu tư vào hệ thống chống sét tại di tích này. Dự án này có tổng kinh phí lên đến hơn 800 triệu đồng, thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền địa phương trong việc bảo vệ và gìn giữ di sản văn hóa cho thế hệ tương lai.

Với những nỗ lực đáng kể từ phía chính quyền và các chuyên gia, hy vọng rằng di tích Hòn Vọng Phu sẽ được bảo tồn một cách hiệu quả, không chỉ giữ gìn được giá trị văn hóa và lịch sử mà còn trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch địa phương.