Cục Di sản Văn hóa (Bộ VHTTDL) vừa có yêu cầu khẩn trương gửi đến các địa phương nhằm tăng cường các biện pháp bảo vệ và phòng chống nguy cơ trộm cắp hiện vật tại các bảo tàng và di tích. Điều này xuất phát từ tình trạng mất cắp hiện vật có giá trị cao liên tục được các cơ quan quản lý Nhà nước cảnh báo.

Trong công văn mới đây, Cục Di sản Văn hóa đề nghị các địa phương thực hiện rà soát lại các phương án và biện pháp phòng chống đối với nguy cơ trộm cắp hiện vật. Đồng thời, yêu cầu các bảo tàng và di tích tăng cường chủ động ứng phó với tình hình thiên tai và khí hậu diễn biến phức tạp, bất thường. Những nguy cơ này không chỉ ảnh hưởng đến việc bảo vệ di sản văn hóa, di tích, bảo tàng và hiện vật mà còn tiềm ẩn rủi ro đối với sự an toàn của công trình và người sử dụng.

Một số biện pháp cụ thể đã được đề nghị để tăng cường bảo vệ. Cục Di sản Văn hóa yêu cầu các đơn vị tăng cường rà soát các phương án và biện pháp phòng chống thiên tai, cháy, nổ và trộm cắp. Cần kiểm tra, bảo dưỡng và duy trì thường xuyên trang thiết bị kỹ thuật nhằm bảo vệ và bảo đảm tuyệt đối an toàn cho tài liệu và hiện vật đang được lưu giữ và trưng bày tại bảo tàng và di tích, đặc biệt trong mùa mưa bão. Các địa phương cần chủ động xây dựng các kịch bản ứng phó với các tình huống khẩn cấp để giảm thiểu rủi ro.

Các địa phương chịu ảnh hưởng của cơn bão số 3 được yêu cầu khẩn trương kiểm tra, đánh giá và sớm có biện pháp khắc phục hậu quả gây ra đối với các di tích và bảo tàng trên địa bàn. Đó bao gồm các biện pháp gia cố, gia cường và xử lý các khu vực có nguy cơ sạt lở, các thiết bị kỹ thuật bị hư hỏng có khả năng gây cháy, nổ để bảo đảm an toàn cho công trình di tích, bảo tàng, hiện vật và người sử dụng.

Ngoài ra, Cục Di sản Văn hóa cũng nhấn mạnh việc đánh giá và rà soát toàn bộ hiện trạng công trình bảo tàng, di tích, khu trưng bày ngoài trời, công trình phụ trợ liên quan và toàn bộ hệ thống cây xanh. Qua đó, xây dựng phương án xử lý phòng ngừa và ngăn chặn nguy cơ hư hại và mất an toàn. Bên cạnh đó, tăng cường tuyên truyền và phổ biến kiến thức cho đội ngũ nhân viên bảo tàng, ban quản lý di tích, người trực tiếp trông coi di tích và khách tham quan về các biện pháp bảo vệ di sản văn hóa.

Một phần quan trọng khác là phân công lãnh đạo trực tại bảo tàng và di tích để bảo đảm việc theo dõi, giám sát và ứng phó kịp thời với các nguy cơ rủi ro. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý và cơ quan liên quan là yếu tố quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bảo vệ và phòng chống nguy cơ mất hiện vật tại các bảo tàng và di tích trên cả nước.

Trước tình hình này, các địa phương cần thực hiện nghiêm túc và khẩn trương các yêu cầu từ Cục Di sản Văn hóa. Điều này không chỉ góp phần bảo vệ di sản văn hóa và đảm bảo an toàn cho công trình di tích, bảo tàng mà còn tăng cường sự tin tưởng và ủng hộ của cộng đồng trong việc giữ gìn và phát huy giá trị của các di sản văn hóa.

Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội vừa ban hành văn bản số 3022/SVHTT-QLDSVH, yêu cầu các địa phương và đơn vị quản lý di tích trên địa bàn thành phố Hà Nội tăng cường phòng chống thiên tai tại các di tích lịch sử – văn hóa và danh lam thắng cảnh. Văn bản này được ban hành nhằm ứng phó với bão số 3 năm 2025 và thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội.

Thực hiện Công điện số 3550/CĐ-BVHTTDL ngày 19/7/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội yêu cầu các địa phương và đơn vị khẩn trương triển khai các biện pháp phòng, chống và khắc phục hậu quả do bão lũ gây ra. Cụ thể, Sở yêu cầu UBND các xã, phường thuộc thành phố Hà Nội; Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội; các Ban Quản lý di tích: Di tích Danh thắng Hà Nội, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Nhà tù Hoả Lò triển khai nghiêm túc chỉ đạo của Bộ VHTTDL và thành phố về công tác ứng phó bão số 3.

Các địa phương và đơn vị cần kiểm tra, rà soát hệ thống cấp điện trong di tích; chủ động triển khai phương án bảo vệ các di tích lịch sử – văn hoá trên địa bàn quản lý; tạm dừng các hoạt động vui chơi, giải trí, du lịch trong thời gian có cảnh báo lũ. Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cũng yêu cầu các địa phương tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai, tránh xảy ra sự cố tại các di tích nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do bão lũ gây ra.

Các địa phương cần lập sơ đồ vị trí, danh mục thống kê các di vật, hiện vật bị hư hại sau khi sự cố xảy ra, làm cơ sở đối chiếu, phục hồi, khắc phục hậu quả và xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan (nếu có). Đặc biệt, đối với các di tích đã xuống cấp, đặc biệt là các di tích xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ sụp đổ, nằm gần sông, hồ cần có biện pháp phòng chống thiên tai, ngập lụt.

Đối với các di tích đang hạ giải hoặc đang trong quá trình thi công, cần có biện pháp bảo vệ hiệu quả để tránh thiệt hại do bão lũ gây ra, bảo đảm an toàn trong suốt thời gian tu bổ, tôn tạo di tích. Với các di tích ven sông, cần chủ động theo dõi sát diễn biến lũ qua các phương tiện thông tin đại chúng và thông báo từ chính quyền địa phương, bộ, ngành liên quan để kịp thời có biện pháp bảo đảm an toàn về người và tài sản.

Đồng thời, các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan triển khai các phương án ứng phó lũ; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, vật tư để di dời hiện vật, đồ thờ tự, tài liệu quan trọng đến nơi an toàn; tổ chức khắc phục hậu quả theo hướng dẫn của các cấp có thẩm quyền. Bên cạnh đó, Sở yêu cầu các địa phương, đơn vị thực hiện các biện pháp đảm bảo vệ sinh môi trường như: duy trì quét dọn vệ sinh thường xuyên tại di tích; bố trí điểm thu gom, vận chuyển rác thải đúng quy định; đảm bảo cảnh quan di tích xanh, sạch, đẹp.

Các địa phương cần tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường công tác bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn, nhằm ổn định tình hình liên quan đến hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng tại di tích; kiểm tra, hướng dẫn, tuyên truyền các tổ chức, cá nhân, Tiểu ban Quản lý di tích thực hiện tốt công tác phòng cháy, chữa cháy, phòng chống thiên tai và việc tu bổ, phục hồi di tích đúng quy định của Luật Di sản văn hóa và các quy định pháp luật hiện hành.