Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký chỉ thị số 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn và giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Trong đó, lãnh đạo Chính phủ giao thành phố Hà Nội thực hiện các giải pháp và biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến ngày 1/7/2026 không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1; từ ngày 1/1/2028 không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

Hà Nội hiện có hơn 6,9 triệu xe máy, phần lớn chạy xăng, góp phần đáng kể vào ô nhiễm không khí trên địa bàn. Chỉ thị 20, với lộ trình như nêu trên là nỗ lực đưa Hà Nội bắt kịp xu thế đô thị bền vững. Tuy nhiên, kế hoạch này không mới. Từ năm 2017, Hà Nội đã thông qua Đề án hạn chế xe máy đến năm 2030, thế nhưng tiến độ ì ạch: giao thông công cộng chỉ đáp ứng 20% nhu cầu, trạm sạc xe điện còn lác đác (khoảng 200 điểm), và kiểm soát khí thải xe máy gần như chưa làm.

Người dân rất quan tâm đến lộ trình này là điều dễ hiểu. Xe buýt điện hay tàu điện Cát Linh – Hà Đông chưa đủ sức thay thế xe máy – “người bạn” len lỏi mọi ngõ ngách, hợp với lối sống Hà Nội. Xe điện thì đắt, 30-50 triệu đồng/chiếc, trong khi trạm sạc còn hiếm. Chính sách ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường là cần thiết, nhưng nhiều bài toán cần lời giải cụ thể để tạo sự đồng thuận.

Nhìn ra thế giới, nhiều nơi đã biến chính sách xanh thành câu chuyện của dân chúng. London (Vương quốc Anh) áp dụng “khu vực phát thải thấp” (ULEZ) từ năm 2019, thu phí xe xăng, trợ giá xe điện, và mở rộng xe buýt điện, giúp giảm 20% khí thải giao thông sau ba năm. Hà Nội cần tham khảo kinh nghiệm, nhưng phải sáng tạo để chính sách thành câu chuyện của người dân.

Trước hết, phải “chạy nước rút” xây hạ tầng: tăng xe buýt điện, hoàn thiện tàu điện Nhổn – Ga Hà Nội, mở rộng trạm sạc lên 1.000 điểm trước 2026. Thứ hai, chính quyền nên tính toán có hỗ trợ tài chính thiết thực, ví dụ trợ giá 30-50% xe điện, trả góp 0% lãi suất, thu mua xe máy cũ để giảm gánh nặng.

Nhưng mấu chốt là truyền thông phải khiến người dân thấy mình là nhân vật chính. Thành phố có thể tổ chức “Ngày xe điện Hà Nội”, cho dân thử xe miễn phí, cá nhân hóa xe bằng sticker (nhãn dán), màu sắc để thu hút giới trẻ. Tuyển “đại sứ xanh” từ shipper, sinh viên, tiểu thương, để họ chia sẻ trải nghiệm trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội.

Chuyển đổi xanh không chỉ là thay xe, mà là thay đổi tư duy. Hà Nội có tiềm năng lớn, với ngân sách mạnh và sự ủng hộ từ trung ương. Nhưng cần đưa chỉ thị 20 trở thành câu chuyện của mỗi người dân.

Tình trạng ô nhiễm môi trường tại Hà Nội hiện nay đang trở nên cấp thiết và đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ chính quyền và cộng đồng. Ô nhiễm không khí là một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất, với những tác động tiêu cực nghiêm trọng đến sức khỏe con người, đặc biệt là các bệnh liên quan đến đường hô hấp và tim mạch. Trước tình hình này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg, nhằm thực hiện các biện pháp cấp bách và quyết liệt để ngăn chặn và giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, ông Dương Đức Tuấn, cho biết thành phố đang tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Một trong những hướng đi quan trọng được thành phố chú trọng là kiểm soát phương tiện giao thông cá nhân, khuyến khích tăng cường sử dụng phương tiện công cộng và tiến tới chuyển đổi sang phương tiện xanh. Đây là những bước đi cụ thể và cần thiết để giảm tải ô nhiễm không khí từ hoạt động giao thông, vốn chiếm một tỷ lệ đáng kể trong tổng lượng ô nhiễm không khí tại Hà Nội.

Các chuyên gia môi trường và y tế cũng như lãnh đạo thành phố Hà Nội đều thống nhất rằng việc giải quyết ô nhiễm môi trường không thể thực hiện trong một sớm một chiều. Tuy nhiên, với sự quyết tâm của chính quyền và sự tham gia tích cực của cộng đồng dân cư, việc giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm môi trường là hoàn toàn có thể. Để bảo vệ môi trường xanh sạch, bảo vệ sức khỏe cho người dân, các chuyên gia và lãnh đạo thành phố kêu gọi cả cộng đồng doanh nghiệp và mỗi cá nhân chung tay vào việc bảo vệ môi trường. Đây không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội.

Một số giải pháp đã được đề xuất và đang được xem xét triển khai bao gồm tăng cường sử dụng phương tiện công cộng, chuyển đổi sang sử dụng phương tiện xanh, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân, và quan trọng là nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần tăng cường vai trò kiểm soát ô nhiễm môi trường nhằm đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân.

Với sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan hữu trách và sự chung tay của toàn xã hội, hy vọng rằng chúng ta sẽ sớm giảm thiểu và kiểm soát được tình trạng ô nhiễm môi trường. Điều này không chỉ giúp bảo vệ môi trường trong lành mà còn bảo vệ sức khỏe và nguồn sống của tất cả chúng ta. Đây là một cuộc chiến đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực không ngừng từ tất cả các bên, nhưng kết quả mà chúng ta kỳ vọng là một môi trường sống tốt hơn cho thế hệ hiện tại và tương lai.