Vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga đang nổi lên như một điểm nóng trong quan hệ giữa Nga và tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Mới đây, Tướng Christopher Donahue, Tư lệnh Lục quân Hoa Kỳ tại Châu Âu và Châu Phi, đã đưa ra nhận định rằng NATO có thể nhanh chóng chiếm đóng vùng lãnh thổ này trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga. Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự Nga cho rằng một động thái như vậy sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Vùng Kaliningrad là một khu vực có diện tích nhỏ, nằm tách biệt khỏi phần còn lại của Nga, và được xem là một trung tâm răn đe quan trọng của phương Tây. Tại đây, Nga duy trì một lực lượng quân đội hùng mạnh. Nếu NATO tiến hành tấn công vào vùng lãnh thổ này, Moscow sẽ coi đó là một cuộc xâm lược trắng trợn và xâm phạm đến toàn vẹn lãnh thổ của mình.

Đáng chú ý, theo học thuyết hạt nhân của Nga, trong trường hợp bị xâm lược bằng vũ khí thông thường mà điều đó đe dọa đến sự tồn vong của nhà nước Nga, Moscow có thể sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân. Rõ ràng, nguy cơ mất vùng Kaliningrad nằm trong phạm vi này. Do đó, một cuộc tấn công vào vùng Kaliningrad sẽ được Moscow xem là một ‘Casus Belli’, tức là một sự kiện gây chiến tranh, và vũ khí hạt nhân có thể được sử dụng. Điều này sẽ dẫn đến một cuộc leo thang xung đột lớn, và hậu quả sẽ rất nghiêm trọng.

Ngược lại, các cuộc tấn công của Ukraine vào các khu vực như Belgorod và Kursk của Nga không thể so sánh với một cuộc tấn công của NATO vào vùng Kaliningrad. Các khu vực này nằm tiếp giáp với khu vực chiến sự hiện tại, và trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine đang diễn ra, chúng sẽ là mục tiêu tự nhiên của giới chức lãnh đạo Kiev. Tuy nhiên, các cuộc tấn công vào các khu vực của Nga này do Ukraine trực tiếp thực hiện – không phải do Liên minh Bắc Đại Tây Dương, vốn có tiềm năng hạt nhân – nên điều này không tự động dẫn đến sự leo thang căng thẳng quốc tế.

Tóm lại, vùng Kaliningrad hiện là một điểm nóng trong quan hệ giữa Nga và NATO, và một cuộc tấn công vào vùng lãnh thổ này có thể sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Do đó, NATO cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện bất kỳ hành động quân sự nào đối với vùng lãnh thổ này.

Quyết định chuyển hướng ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến với Nga của chính quyền Mỹ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump có thể không phải là một quyết định chóng mặt, mà có một quá trình hình thành từ các cuộc điện đàm và thảo luận giữa các quan chức cấp cao. Câu chuyện bắt đầu từ cuộc điện đàm giữa Tướng Keith Kellogg, Đặc phái viên của Tổng thống Trump về vấn đề Nga – Ukraine, và Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski.

Trong cuộc điện đàm, Ngoại trưởng Ba Lan đề nghị khôi phục việc cung cấp đạn phòng không cho Ukraine sau khi lãnh sự quán Ba Lan tại Kiev bị hư hại nghiêm trọng trong một cuộc tấn công của Nga. Ngay sau đó, Tướng Kellogg liên lạc với Tổng thống Trump và trình bày về tình hình. Tổng thống Trump gần như ngay lập tức đồng ý nối lại viện trợ tên lửa Patriot cho Ukraine sau khi nghe báo cáo về vụ tấn công và tiến trình hòa đàm không có nhiều tiến triển.

Đáng chú ý, Tổng thống Trump không biết về quyết định tạm ngưng viện trợ trước đó, được cho là do Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth thực hiện. Các quan chức như ông Kellogg và Ngoại trưởng Marco Rubio chỉ biết tin qua báo chí. Tướng Kellogg yêu cầu ông Hegseth xác nhận mệnh lệnh từ chính Tổng thống Trump hoặc tự mình gọi lại cho tổng thống.

Chiều cùng ngày, Tổng thống Trump cam kết với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky rằng Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ năng lực phòng không của Kiev. Quyết định này đánh dấu lần đầu tiên ông Trump dường như thực sự nhận ra vai trò chiến lược của Mỹ trong việc định hình cục diện chiến tranh và xây dựng lộ trình hòa bình.

Dù vậy, phải mất thêm bốn ngày để các tên lửa đầu tiên được triển khai. Các đồng minh châu Âu nhanh chóng nắm bắt tín hiệu thay đổi từ phía ông Trump. Thủ tướng Đức Friedrich Merz đề xuất mua thêm hệ thống Patriot cho Ukraine, trong khi Tổng thư ký NATO Mark Rutte đề nghị Tổng thống Mỹ một kế hoạch mà theo đó các nước châu Âu và Canada sẽ hoàn trả hàng tỷ USD giá trị vũ khí do Mỹ cung cấp cho Ukraine.

Ông Trump đã chấp thuận điều đó, phần vì những cố vấn như ông Kellogg khéo léo trình bày rằng kế hoạch này phù hợp với khẩu hiệu ‘Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại’: Mỹ sản xuất, đồng minh trả tiền, Ukraine được hỗ trợ. Chín ngày sau cuộc gọi ban đầu, ông Trump và ông Rutte cùng công bố một gói viện trợ mới trị giá 10 tỷ USD, đồng thời cảnh báo khả năng áp thuế nặng lên Nga và bất kỳ quốc gia nào tiếp tục mua nhiên liệu hóa thạch của nước này.

Cuối tuần đó, các khẩu đội Patriot đầu tiên từ Đức đã đến Ukraine. Lầu Năm Góc và Nhà Trắng nhân cơ hội này kêu gọi các nước châu Âu chấp nhận mạo hiểm, gửi kho dự trữ tên lửa của họ sang Kiev trong khi chờ Mỹ bổ sung. Tuy nhiên, nhiều quốc gia vẫn ngần ngại, do các hệ thống thay thế sẽ không kịp đến Ukraine cho đến đầu năm sau.

Đầu tuần này, Berlin công bố một thỏa thuận mới với Washington để tặng thêm 5 khẩu đội Patriot cho Ukraine. Đức sẽ tài trợ cho hai hệ thống, Na Uy tài trợ một, còn hai hệ thống còn lại được trích từ đơn hàng từng cam kết với Thụy Sĩ. Theo tiết lộ, các lô hàng dành cho Thụy Sĩ đã bị chuyển hướng sang Ukraine theo đề nghị của phía Mỹ. Các cố vấn nói với ông Trump rằng việc ‘lấy’ hệ thống từ một đơn hàng chưa cấp thiết như của Thụy Sĩ là cách khả thi nhất để hỗ trợ Ukraine ngay lập tức.

Năm 2022, Thụy Sĩ đặt mua 5 hệ thống Patriot, dự kiến giao từ năm 2026 đến 2028. Giờ đây, ít nhất một phần trong số đó đang giúp Kiev giữ vững bầu trời. Việc chuyển hướng hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến với Nga của chính quyền Tổng thống Trump thể hiện sự thay đổi đáng kể trong chính sách đối ngoại của Mỹ dưới sự lãnh đạo của ông Trump, và các quyết định này đã có tác động quan trọng đến tình hình chiến sự tại Ukraine.

Reuters đã có một bài viết liên quan đến vấn đề này, cho thấy sự phức tạp và thay đổi trong chính sách hỗ trợ Ukraine của chính quyền Tổng thống Trump.

Quân đội Ukraine đã đạt được thành công trong việc phá hủy một tổ hợp tác chiến điện tử thử nghiệm đắt đỏ của Nga, chuyên được sử dụng để chế áp máy bay không người lái (UAV). Ngày 20/7, các binh sĩ thuộc Tiểu đoàn Svarog424 của Lực lượng Hệ thống Không người lái Ukraine đã phát hiện và tiêu diệt thành công hệ thống tác chiến điện tử KOP-2 của Nga.

Tổ hợp KOP-2 là một thiết bị hiện đại của Nga, được thiết kế để phát hiện và gây nhiễu các UAV của đối phương. Thiết bị này có khả năng quét một dải tần số vô tuyến rộng, xác định tần số điều khiển của UAV và phát tín hiệu nhiễu công suất lớn để vô hiệu hóa mục tiêu. Thông thường, hệ thống này được triển khai để bảo vệ các mục tiêu chiến lược quan trọng như hệ thống phòng không và cơ sở hạ tầng.

Trong thực chiến, hệ thống KOP-2 đã được thử nghiệm nhưng không phát huy hiệu quả. Theo Tiểu đoàn Svarog, đòn đánh đầu tiên đã làm tê liệt thiết bị, và một đợt tấn công tiếp theo đã phá hủy hoàn toàn tổ hợp KOP-2. Chiến dịch thành công này cho thấy năng lực ngày càng tinh vi của các đơn vị UAV Ukraine trong việc phát hiện và loại bỏ các mối đe dọa liên quan đến tác chiến điện tử.

Những hoạt động như vậy có ý nghĩa quan trọng khi Nga ngày càng phụ thuộc vào các hệ thống tác chiến điện tử để gây gián đoạn hoạt động của UAV Ukraine ở cấp độ chiến thuật. Việc phá hủy tổ hợp KOP-2 cũng thể hiện rằng Ukraine đang tăng cường sử dụng công nghệ UAV và robot trên chiến trường như một phần trong chiến lược tổng thể nhằm giảm thiểu tổn thất nhân lực và thích ứng với các mối đe dọa ngày càng thay đổi dọc tuyến mặt trận.

Trong bối cảnh các cuộc tập kích bằng UAV quy mô lớn nhằm vào các thành phố của Ukraine trong những tuần gần đây, Kiev cũng đã gia tăng các đòn tấn công bằng UAV vào Moscow, với hàng chục chiếc bị phóng về phía thủ đô của Nga chỉ riêng trong tuần qua. Tình hình này đang diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Ukraine và Nga tiếp tục leo thang.

Thông tin về chiến công của Tiểu đoàn Svarog424 cũng như việc phá hủy tổ hợp KOP-2 của Nga có thể được tìm hiểu thêm tại Kyiv Independent.

Nga đang đối mặt với những thách thức tài chính nghiêm trọng khi cuộc chiến ở Ukraine bước vào giai đoạn mới. Mặc dù đạt được những tiến triển quân sự quan trọng, như giành thêm hơn 550km² lãnh thổ Ukraine trong tháng 6, Moscow đang phải gánh chịu gánh nặng chi tiêu quốc phòng khổng lồ và lạm phát tăng cao. Các chuyên gia phân tích cho rằng cuộc tấn công mùa hè của Nga giúp giành được nhiều lãnh thổ nhất kể từ đầu năm, đặc biệt là tại vùng Donetsk.

Tuy nhiên, mục tiêu của Nga không chỉ đơn thuần là giành đất, mà còn nhằm làm suy yếu toàn diện năng lực quân sự của Ukraine. Tuy nhiên, lạm phát leo thang và ngân sách ngày càng thâm hụt đang đặt ra câu hỏi lớn về việc liệu nền kinh tế Nga có thể duy trì cuộc chiến trong bao lâu. Tổng thống Putin thừa nhận Nga đang chi 6,3% GDP cho quốc phòng, tương đương hơn 170 tỷ USD. Chính phủ đã phải tăng lãi suất lên 20% để kiểm soát lạm phát.

Doanh thu từ dầu khí, vốn đóng góp 1/3 ngân sách, đã giảm mạnh do giá dầu thấp và các biện pháp trừng phạt kinh tế. Thâm hụt ngân sách nửa đầu năm của Nga đã lên tới 47 tỷ USD, được coi là “thảm họa tài chính”. Những con số này cho thấy áp lực tài chính mà Nga đang phải đối mặt trong bối cảnh cuộc chiến ở Ukraine tiếp tục diễn ra.

Về phía Ukraine, khả năng phòng thủ đang bị thử thách nghiêm trọng trước làn sóng tấn công bằng UAV và tên lửa của Nga. Chỉ trong một đêm gần đây, không quân Ukraine ghi nhận tới 728 UAV tấn công, con số kỷ lục từ trước đến nay. Song song với đó, Ukraine vẫn kỳ vọng nhận được hỗ trợ từ phương Tây. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết các nước NATO sẽ mua vũ khí từ Mỹ rồi chuyển cho Ukraine, một mô hình giúp Mỹ thu lợi nhưng vẫn tránh can dự trực tiếp.

Về tổn thất nhân mạng, các nhóm nghiên cứu độc lập xác nhận hơn 115.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng. Một nghiên cứu gần đây cho biết số quân Nga thương vong có thể lên tới gần 1 triệu người kể từ đầu cuộc chiến. Những con số này thể hiện sự tàn khốc của cuộc chiến và những thách thức mà cả hai bên đang phải đối mặt.

Trong bối cảnh hiện nay, Nga và Ukraine đều đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về tài chính, quân sự và chính trị. Cuộc chiến ở Ukraine đã bước vào giai đoạn mới, và tương lai của cuộc xung đột này vẫn còn nhiều bất ổn.