Chuyển hóa chính sách thành hành động cụ thể: Thách thức trong thực thi và giải pháp cho phát triển kinh tế tư nhân

Trong quá trình phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam, vẫn còn tồn tại một khoảng cách đáng kể giữa chính sách và thực thi. Theo đó, gần 45% doanh nghiệp cho biết họ gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục hành chính, đặc biệt là trong nhóm doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Tại Đà Nẵng, một dự án xây dựng điển hình phải mất tới 28 tuần chỉ để hoàn thành chuỗi thủ tục liên quan đến đất đai, môi trường và xây dựng. Điều này cho thấy chi phí thời gian đang bào mòn động lực đầu tư của các doanh nghiệp.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký VCCI, nhận định rằng: ‘Chúng ta đã ban hành nhiều chính sách đúng đắn và phù hợp, nhưng vấn đề quan trọng trong thời gian tới là làm thế nào để thực thi hiệu quả các chính sách này.’ Theo ông Tuấn, việc triển khai chính sách một cách năng động và sáng tạo tại các địa phương đóng vai trò then chốt trong việc phát triển kinh tế tư nhân.

Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt nhằm tháo gỡ các nút thắt trong việc thực thi chính sách. Hàng loạt văn bản đã được ban hành nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân định rõ thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương hai cấp. Nhiều địa phương đã có chuyển biến tích cực: quy trình nhanh hơn, thái độ phục vụ cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, vẫn còn không ít nơi loay hoay trong cách làm, dẫn đến sự chênh lệch trong thu hút đầu tư.

Câu hỏi được đặt ra là vì sao một số nơi có thể thu hút hàng trăm doanh nghiệp trong khi nơi khác lại để nhà đầu tư ‘bỏ đi trong im lặng’? Câu trả lời nằm ở tinh thần thực thi – thứ không thể có nếu thiếu một cơ chế khuyến khích đúng và những ràng buộc trách nhiệm rõ ràng. Ông Đậu Anh Tuấn kêu gọi thiết lập một hệ tiêu chí gắn trách nhiệm với hiệu quả hành động: ‘Việc xây dựng một môi trường không sợ hãi, khơi dậy niềm tự hào khi hỗ trợ doanh nghiệp sẽ giúp giảm chi phí, tiết kiệm thời gian và thúc đẩy hoạt động kinh doanh thuận lợi.’

Ông Tuấn cũng đề xuất giao các chỉ số KPI về phát triển kinh tế và thành lập doanh nghiệp tư nhân cho các địa phương, đồng thời lấy đây làm tiêu chí đánh giá thành tích chính trị. Khi hành vi công vụ trở thành động lực phát triển doanh nghiệp, một chính sách hay chỉ thật sự có ý nghĩa khi nó sống trong từng hành vi, từng quyết định, từng nụ cười đồng hành của cán bộ công quyền. Mỗi doanh nghiệp được hỗ trợ kịp thời, mỗi thủ tục được cắt giảm đúng lúc, mỗi không gian đầu tư được mở rộng hiệu quả – chính là minh chứng cụ thể cho sự thay đổi từ bên trong bộ máy.

Ngày 18/7, Hội thảo “Dự báo kinh tế 6 tháng cuối năm 2025 – Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp” đã được tổ chức bởi Tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn và Viện Sáng kiến Việt Nam. Tại hội thảo, bà Trịnh Thị Hương, Phó cục trưởng Cục Phát triển Doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể (Bộ Tài chính), đã chia sẻ về các chính sách và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian qua.

Theo bà Hương, trong nửa cuối năm 2025, có 4 nhóm chính sách quan trọng mà doanh nghiệp cần theo dõi sát sao để tận dụng cơ hội, tháo gỡ khó khăn và chuẩn bị cho giai đoạn tăng tốc cuối năm. Nhóm chính sách đầu tiên là cải cách thủ tục hành chính. Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt chính sách “ba giảm”: giảm tối thiểu 30% thủ tục hành chính, 30% chi phí tuân thủ và 30% điều kiện kinh doanh.

Đặc biệt, tại TP.HCM, chính quyền thành phố cũng đặt mục tiêu cắt giảm tối thiểu 30% thủ tục và chi phí cho doanh nghiệp. Trong phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6/2025, Thủ tướng đã chỉ đạo rà soát, cắt giảm và đơn giản hóa quy trình nghiệp vụ đối với 324 thủ tục, tích hợp thông tin giấy tờ vào nền tảng định danh điện tử quốc gia (VNeID). VNeID sẽ giúp doanh nghiệp giảm đáng kể thời gian và chi phí hoàn thiện hồ sơ, tiếp cận các thủ tục hành chính công.

Nhóm chính sách thứ hai là tài khóa, tập trung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, đổi mới sáng tạo. Bà Hương đánh giá đây là chính sách điểm tựa quan trọng, đặc biệt với cộng đồng doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (SME). Một số chính sách nổi bật bao gồm tiếp tục áp dụng giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống còn 8% đối với một số hàng hóa, dịch vụ. Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp SME đang được thúc đẩy triển khai trên thực tế, bao gồm chính sách cho phép doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được thuê đất trong các khu, cụm công nghiệp và vườn ươm công nghệ.

Nhóm chính sách thứ ba là tín dụng. Thủ tướng Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước khẩn trương xem xét dỡ bỏ các biện pháp hành chính trong điều hành tăng trưởng tín dụng. Nhiều chương trình tín dụng chuyên biệt đang được triển khai hoặc chuẩn bị ban hành.

Nhóm chính sách thứ tư là phát triển thị trường. Bà Hương thông tin, trong 6 tháng cuối năm, nhiều chính sách mới liên quan đến thị trường tiêu thụ hàng hóa sẽ được ban hành. Chính phủ sẽ khởi động đàm phán và ký kết các hiệp định thương mại tự do (FTA) mới với các đối tác. Bộ Công Thương cũng được giao nghiên cứu thành lập thêm các văn phòng xúc tiến thương mại tại các thị trường trọng điểm.

“Chính sách hiện nay rất nhiều, và có những chính sách tưởng chừng không liên quan vẫn có thể tác động lớn đến doanh nghiệp. Do đó, các doanh nghiệp cũng chủ động nghiên cứu tìm hiểu kỹ qua kênh của các bộ ngành, địa phương và nhất là các hiệp hội”, bà Hương nhấn mạnh.

Chiều ngày 17 tháng 7, tại một cuộc họp báo về kinh tế và xã hội, ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế thuộc Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, đã cung cấp thông tin về đề án chuyển đổi xe xăng sang xe điện cho toàn bộ tài xế công nghệ và giao hàng hai bánh. Dự kiến có khoảng 400.000 xe sẽ được chuyển đổi trong thời gian tới.

Theo ông Hải, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đã cơ bản hoàn thiện dự thảo đề án và dự kiến sẽ trình UBND TP.HCM vào ngày 18 tháng 7. Trong đề án này, một số chính sách được đưa ra để khuyến khích các tài xế chuyển đổi xe xăng sang xe điện. Một trong những chính sách nổi bật là miễn lệ phí trước bạ cho xe điện mới đăng ký lần đầu trong 2 năm và miễn thuế VAT cho tài xế xe công nghệ trong vòng 2 năm.

Bên cạnh đó, đề án cũng đề xuất các giải pháp để nâng cấp hạ tầng trạm sạc. TP.HCM sẽ làm việc với các đơn vị liên quan để đảm bảo công suất điện khi thực hiện chính sách chuyển đổi. Ông Hải cũng cho biết thực tế các tài xế thường sạc xe vào ban đêm, nên có thể đảm bảo công suất điện ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, trong 3 năm tới, cần phải có sự chuẩn bị để đảm bảo công suất điện nếu chuyển đổi hết 400.000 xe.

Về lộ trình chuyển đổi, Viện Nghiên cứu phát triển cũng đề ra nhiều giai đoạn khuyến khích. Hai năm đầu có thể giảm giá mạnh xe điện. Tuy nhiên, đến những năm sau cần có những chính sách mạnh mẽ hơn, như cấm xe xăng hai bánh tham gia dịch vụ vận tải. Ông Hải cũng nhấn mạnh xu thế chuyển đổi xe xăng sang xe điện là không thể đảo ngược và cần sự đồng thuận của người dân để thực hiện tốt nhất.

Ngoài ra, đề án cũng đề xuất hỗ trợ khoảng 10.000 xe cho những người yếu thế, với kinh phí từ ngân sách nhà nước. Tài xế có thể được hỗ trợ 8 triệu đồng/xe ban đầu để chuyển đổi phương tiện. Chính sách này được kỳ vọng sẽ giúp giảm gánh nặng tài chính cho những người yếu thế và khuyến khích họ chuyển đổi sang xe điện.

Cũng trong ngày, ông Hải đã giải đáp về các vấn đề liên quan đến cháy nổ xe điện. Ông cho biết qua nghiên cứu, các bộ sạc của xe điện đều đảm bảo yêu cầu và không phải nguyên nhân dẫn đến cháy nổ. Điều này giúp giảm thiểu lo ngại về an toàn khi sử dụng xe điện.

Mới đây, thành phố Huế cũng có quyết định rằng từ nay, hệ thống xe buýt được đầu tư mới, thay thế phải sử dụng xe điện, năng lượng xanh. Đến năm 2030, thành phố Huế phấn đấu 60% taxi là xe điện. Đây là một bước đi tích cực trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường và khuyến khích sử dụng năng lượng sạch.

Việc chuyển đổi sang xe điện không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn giúp giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, việc triển khai chính sách này cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đồng bộ từ hạ tầng trạm sạc đến chính sách hỗ trợ người dân.

Ngày 16/7/2025, Hội đồng Nhân dân tỉnh Đắk Lắk khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026 đã tổ chức Kỳ họp chuyên đề lần thứ Nhất. Mục đích của kỳ họp này là xem xét và quyết định một số nội dung quan trọng nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh bộ máy chính quyền địa phương hai cấp vừa chính thức đi vào hoạt động.

Tại kỳ họp, ông Trần Văn Tân – Giám đốc Sở Tài chính đã trình bày báo cáo về tình hình kinh tế – xã hội của tỉnh Đắk Lắk. Theo đó, tỉnh đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt 8% trở lên, với 6 tháng cuối năm đạt 8,64%. Một số mục tiêu khác bao gồm giá trị tổng sản phẩm bình quân đầu người đến cuối năm 2025 đạt 80 triệu đồng/người; tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 73.670 tỷ đồng, tăng 25,8% so với năm 2024.

Các đại biểu HĐND tỉnh đã xem xét, thảo luận và thống nhất cao thông qua 9 nghị quyết quan trọng. Các nghị quyết này bao gồm chỉ tiêu, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh tỉnh Đắk Lắk 6 tháng cuối năm 2025; chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đến công tác tại trung tâm hành chính của tỉnh và cấp xã sau sắp xếp trên địa bàn tỉnh; điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương năm 2025 tỉnh Đắk Lắk sau sắp xếp.

Phát biểu bế mạc kỳ họp, Chủ tịch HĐND tỉnh Đắk Lắk Cao Thị Hòa An nhấn mạnh, trên cơ sở các chỉ tiêu kinh tế – xã hội được giao, các ngành, các cấp cần rà soát, dự báo, đánh giá khả năng hoàn thành các mục tiêu trên từng ngành, từng lĩnh vực. Đồng thời, cần quyết tâm hoàn thành toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội năm 2025.

Chủ tịch HĐND tỉnh cũng yêu cầu các cấp, các ngành khẩn trương điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 sau hợp nhất 2 tỉnh trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Cùng với đó, đẩy mạnh cải cách hành chính, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng giáo dục, y tế,… ổn định đời sống cán bộ, công chức, viên chức, người lao động cấp tỉnh, cấp xã sau sắp xếp.

Các quyết định và nghị quyết được thông qua tại kỳ họp này sẽ là cơ sở quan trọng để tỉnh Đắk Lắk thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội trong thời gian tới. Trang thông tin điện tử tỉnh Đắk Lắk sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về các hoạt động và quyết định của HĐND tỉnh.

Nhiều cán bộ, công chức đang gặp khó khăn trong việc quyết định xin nghỉ việc sau thời điểm 1/7 và liệu họ có được hưởng các chế độ, chính sách theo Nghị định 178 và Nghị định 67 hay không. Nghị định 178 và 67 không quy định rõ trường hợp cán bộ, công chức nghỉ việc sau ngày 1/7 có được xem xét, giải quyết chế độ, chính sách hay không. Việc giải quyết chế độ, chính sách đối với trường hợp cụ thể do người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp quản lý, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức triển khai thực hiện và UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định.

Theo văn bản số 4177 hướng dẫn về thực hiện chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động theo Nghị định 178 và 67, Bộ Nội vụ đề nghị các địa phương cần tập trung giải quyết chính sách đối với 4 đối tượng: những cán bộ, công chức, viên chức còn dưới 5 năm đến tuổi nghỉ hưu; những trường hợp không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ; những người không đáp ứng về trình độ đào tạo theo tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ của vị trí việc làm hiện đảm nhiệm; trường hợp sức khỏe không đảm bảo nên ảnh hưởng đến kết quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ.

Bộ Nội vụ cũng lưu ý các địa phương quan tâm giữ chân những cán bộ, công chức, viên chức còn từ 10 năm trở lên đến tuổi nghỉ hưu, có năng lực công tác, có nhiều thành tích, cống hiến cho cơ quan, tổ chức, đơn vị. Với những trường hợp còn lại, đặc biệt là với những cán bộ, công chức còn từ 10 năm trở lên đến tuổi nghỉ hưu, có năng lực, có thành tích sẽ được các địa phương quan tâm giữ chân trong bộ máy hành chính.

Bộ Nội vụ đang tổng hợp, rà soát và xây dựng phương án đề xuất điều chỉnh lương cơ sở, phụ cấp chức vụ, phụ cấp chức danh lãnh đạo cấp xã, cũng như phụ cấp khu vực, đặc thù sau sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức lại bộ máy địa phương. Bộ Nội vụ sẽ đề xuất phương án tiền lương, phụ cấp cho cán bộ, công chức, đặc biệt ở cấp cơ sở và hoàn thành việc này trong tháng 7, để trình các cấp có thẩm quyền trong tháng 8 tới.

Bên cạnh đó, thực tế cũng có nhiều trường hợp cán bộ, công chức thắc mắc đã đủ điều kiện hưởng chế độ theo Nghị định 178, Nghị định 67 và gửi đơn xin nghỉ trước thời điểm 1/7 nhưng chưa được xét duyệt. Theo hướng dẫn của Bộ Nội vụ, các địa phương chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, đơn vị khi nhận được đơn xin nghỉ việc của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động thì phải giải quyết kịp thời, nhanh chóng, đúng quy định, bảo đảm đầy đủ quyền lợi hợp pháp cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang nghỉ việc do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính theo quy định tại Nghị định 178 và 67.

Bộ cũng đề nghị các địa phương chủ động cân đối, bố trí nguồn kinh phí theo hướng dẫn của Bộ Tài chính để kịp thời chi trả chính sách, chế độ đối với các trường hợp đã có quyết định nghỉ việc. Tính đến ngày 30/6, có 57.158 người thuộc diện sắp xếp tổ chức bộ máy, trong đó có 43.207 người đã nghỉ việc, bao gồm nghỉ hưu và thôi việc.

Về kinh phí hỗ trợ, đã có 25.611 người nhận tiền trợ cấp, chiếm 62,39% tổng số người nghỉ việc (không bao gồm lực lượng công an và quân đội), với tổng số tiền chi trả là 26.947 tỷ đồng.

Chuyển đổi sang xe điện hoặc các phương tiện giao thông thay thế đang trở thành xu hướng tất yếu nhằm bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng không khí. Tại Việt Nam, nơi xe máy là phương tiện chính và đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế và xã hội, việc chuyển đổi này cần được thực hiện một cách linh hoạt và đảm bảo sự thuận tiện cho người dân.

Để khuyến khích sử dụng xe điện, cần một giải pháp đồng bộ bao gồm sự phát triển của các phương tiện thay thế, tổ chức giao thông và chính sách hỗ trợ tài chính. Nâng cấp hệ thống phương tiện công cộng như xe buýt và phát triển hạ tầng giao thông công cộng như tàu điện là bước quan trọng trong việc tạo ra một môi trường giao thông bền vững. Việc thay thế xe buýt truyền thống bằng xe buýt điện và ưu tiên các tuyến đường cho phương tiện công cộng là những biện pháp cần thiết để giảm thiểu ô nhiễm không khí và khuyến khích người dân sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường.

Ngoài ra, hạ tầng cho người đi xe đạp và đi bộ cũng cần được quan tâm và đầu tư. Các tuyến đường dành riêng cho xe đạp và người đi bộ cần được xây dựng và bảo trì để đảm bảo an toàn và thuận tiện cho người dân. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu ùn tắc giao thông mà còn góp phần tạo ra một môi trường sống lành mạnh và thân thiện.

Về chính sách hỗ trợ, xe điện cần trở thành lựa chọn hấp dẫn hơn so với xe máy xăng thông qua việc giảm giá thành, phát triển hệ thống trạm sạc rộng khắp và ưu đãi về phí đỗ, nơi đỗ. Chính phủ và các cơ quan chức năng cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể và phù hợp để khuyến khích người dân chuyển đổi sang sử dụng xe điện và các phương tiện thân thiện với môi trường khác.

Cuối cùng, vấn đề an toàn và xử lý pin xe điện sau hết hạn cần được giải quyết triệt để để tạo sự tin tưởng cho người dùng. Việc đảm bảo an toàn cho người sử dụng xe điện và giải quyết vấn đề tái chế pin xe điện là những thách thức quan trọng cần được giải quyết trong quá trình chuyển đổi sang sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường.

Quá trình chuyển đổi sang phương tiện thân thiện môi trường hơn là quá trình cần sự tham gia của cả chính quyền và người dân. Với giải pháp đồng bộ và chính sách hỗ trợ phù hợp, chúng ta có thể hướng tới một môi trường giao thông sạch sẽ và an toàn hơn, góp phần bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.