Chuyên gia kinh tế trưởng của công ty quản lý tài sản Apollo Global Management, Torsten Slok, nhận định rằng giá cổ phiếu của các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đang bị thổi phồng quá mức. Ông cho rằng tình trạng này thậm chí còn vượt qua mức định giá của các công ty internet vào cuối thập niên 1990, và điều này có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng mới.

Ông Slok chỉ ra rằng nhiều công ty đang hưởng lợi từ làn sóng AI, với các tên tuổi lớn như Apple, Microsoft, Google (Alphabet), Amazon, Meta, OpenAI… đang chứng kiến giá cổ phiếu tăng vọt trong vài năm gần đây, phần lớn nhờ dòng tiền đổ vào các dự án liên quan đến AI. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng mức tăng trưởng này không phản ánh đúng khả năng tạo ra lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp.

Chuyên gia kinh tế này so sánh tình hình hiện nay với bong bóng dot-com từng nổ ra vào đầu những năm 2000. Khi đó, hàng loạt công ty internet non trẻ được đầu tư hàng tỷ USD với kỳ vọng lớn, nhưng sau vài năm, thị trường sụp đổ khiến nhiều doanh nghiệp phá sản, nhà đầu tư trắng tay. Ngay cả những tập đoàn trụ lại như Amazon cũng mất đi hàng tỷ USD giá trị thị trường.

Ông Slok cảnh báo rằng nếu ‘bong bóng AI’ thực sự vỡ, hậu quả lần này có thể còn nghiêm trọng hơn cả cú sập dot-com năm xưa. Dù không đưa ra thời điểm cụ thể, nhưng chuyên gia kinh tế này cảnh báo rằng thị trường công nghệ, đặc biệt là lĩnh vực AI, đang tiềm ẩn nguy cơ bong bóng tài chính giống như thời kỳ dot-com trước đây, thậm chí có thể nghiêm trọng hơn.

Ngay cả những người không chuyên về tài chính cũng dễ dàng nhận ra sự ‘bất thường’ khi nhiều ông lớn công nghệ đua nhau chi mạnh tay cho AI. Ví dụ, OpenAI gần đây tiết lộ rằng Meta sẵn sàng chi tới 100 triệu USD để thu hút nhân tài AI. Trước đó, chính OpenAI cũng đã đầu tư 14 tỷ USD vào công ty ScaleAI, nhưng kết quả là 200 nhân viên tại đây bị sa thải. Trong khi đó, CoreWeave đầu tư 6 tỷ USD cho một trung tâm AI mới, Amazon dự kiến chi thêm 8 tỷ USD vào công ty AI Anthropic, còn Nvidia đang lên kế hoạch rót tới 500 tỷ USD vào cái gọi là ‘nhà máy AI’.

Những con số khổng lồ, nhưng câu hỏi đặt ra là: AI đã thật sự mang lại lợi nhuận xứng đáng với mức đầu tư đó chưa? Chuyên gia cho rằng chưa. Và ông cảnh báo thị trường đang bị thổi phồng bởi kỳ vọng quá mức, không dựa trên hiệu quả kinh doanh thực tế.

Ông Slok cho rằng, nếu bong bóng AI nổ, thị trường sẽ trải qua giai đoạn thanh lọc. Những công ty đầu cơ hoặc sống nhờ kỳ vọng sẽ khó trụ vững. Trong khi đó, các tập đoàn lớn như Amazon, Google hay Meta có thể vẫn tồn tại, nhưng buộc phải cắt giảm đầu tư và thu hẹp hoạt động.

Tuy nhiên, giống như cú sập dot-com không ‘giết chết’ internet, AI cũng sẽ không biến mất nếu bong bóng vỡ. Công nghệ này vẫn sẽ tiếp tục phát triển, trở thành công cụ hỗ trợ hữu ích trong nhiều lĩnh vực. Chỉ có điều, chúng ta sẽ không còn thấy từ ‘AI’ rầm rộ như hiện tại…

Các công ty fintech châu Phi đang trải qua một sự chuyển đổi đáng kể trong vai trò của mình, từ việc tìm kiếm đầu tư toàn cầu sang thâu tóm các đối tác quốc tế. Điều này không chỉ tái định hình lĩnh vực thanh toán mà còn đưa lục địa châu Phi trở thành trung tâm của sự đổi mới tài chính toàn cầu.

Chỉ ba năm trước, châu Phi đã giới thiệu những giải pháp đổi mới táo bạo và tài năng công nghệ cho thế giới. Tuy nhiên, các công ty khởi nghiệp ở đây vẫn thiếu sức mạnh tài chính để mở rộng quy mô, khiến cho việc phụ thuộc vào vốn nước ngoài để tăng trưởng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, ngày nay, các công ty khởi nghiệp châu Phi đã không còn hài lòng với việc được thâu tóm để tiếp cận thị trường toàn cầu. Thay vào đó, một số công ty đang trở thành bên mua, tận dụng sức mạnh tài chính ngày càng tăng và sự hiểu biết sâu sắc về thị trường của họ để mở rộng ra ngoài châu lục và khẳng định vị thế tại các trung tâm công nghệ toàn cầu trên khắp châu Âu và Hoa Kỳ.

Mới đây, việc LemFi, một công ty fintech có trụ sở tại Nigeria, thâu tóm Pillar, một công ty phát hành thẻ có trụ sở tại Vương quốc Anh, là một trong những động thái gần đây không thể tưởng tượng được chỉ vài năm trước. CEO của LemFi, Ridwan Olalere, cho biết công ty đang tận dụng cơ hội để thiết kế một cơ sở hạ tầng toàn cầu nhằm loại bỏ biên giới tài chính cho người di cư. Với hơn 2 triệu khách hàng trên toàn cầu, LemFi đang định hình lại tương lai của các khoản thanh toán quốc tế cho người di cư. Việc thâu tóm này mang lại cho LemFi giấy phép của Cơ quan Quản lý Tài chính (FCA) và cơ sở hạ tầng quan trọng để mở rộng dịch vụ chuyển tiền giữa Vương quốc Anh, Hoa Kỳ và châu Phi, bao gồm hơn 20 thị trường.

LemFi hiện có thể bỏ qua các rào cản quản lý truyền thống và giảm chi phí tiếp cận khách hàng trên thị trường toàn cầu, giúp việc chuyển tiền trở nên liền mạch và giá cả phải chăng hơn. Năm 2022, MFS Africa đã mua lại Global Technology Partners (GTP), một công ty có trụ sở tại Hoa Kỳ, trong một thỏa thuận ước tính hơn 30 triệu USD. Điều này giúp MFS Africa tiếp cận cơ sở hạ tầng thẻ trả trước mạnh mẽ, kết nối hàng triệu người dùng tiền di động trên khắp châu Phi.

Kenya đã đặt nền móng cho xu hướng này từ lâu khi công ty Aza Finance, trước đây là BitPesa, tiên phong trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới. Công ty đã có được giấy phép tại Vương quốc Anh và Tây Ban Nha, giành được chỗ đứng vững chắc ở châu Âu và trở thành cầu nối đáng tin cậy giữa các thị trường châu Phi và hệ sinh thái thanh toán toàn cầu. Gần đây, công ty này đã thông báo về kế hoạch được thâu tóm bởi dLocal, một công ty fintech có trụ sở tại Uruguay. Tuy nhiên, công ty khẳng định sẽ tiếp tục tập trung vào việc giảm thiểu thanh toán xuyên biên giới trên lục địa thông qua sức mạnh công nghệ, ngay cả sau khi bị thâu tóm.

Trong khi đó, gã khổng lồ fintech Nigeria, Flutterwave, vẫn chưa có thông báo về các thương vụ thâu tóm lớn tại Hoa Kỳ hoặc châu Âu, nhưng đang theo đuổi mở rộng toàn cầu một cách mạnh mẽ bằng cách đầu tư nhiều vào việc xin giấy phép trên các thị trường toàn cầu. Theo báo cáo cuối năm 2024 của công ty, sự hiện diện toàn cầu của Flutterwave đã tăng lên bốn lần, với 48% doanh nghiệp trên nền tảng của họ hiện đang nhận thanh toán từ các địa điểm địa lý mới – tăng 12% so với năm 2023. Ngoài ra, công ty đã mở rộng hoạt động sang Rwanda, Ghana, Uganda, Zambia và Mozambique, đồng thời xin được 31 giấy phép chuyển tiền bổ sung tại Hoa Kỳ và ra mắt ứng dụng Send tại tất cả 49 bang.

Flutterwave cho biết sẽ củng cố vị thế của mình vào năm 2025 như một đối tác thanh toán hàng đầu cho cả doanh nghiệp địa phương và toàn cầu.