Luật Nhà giáo – một đạo luật quan trọng sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong việc nâng cao地位 và quyền lợi của nhà giáo. Một trong những điểm mới nổi bật của luật này là việc bỏ chia hạng nhà giáo, thay vào đó, chức danh nhà giáo sẽ được xác định dựa trên yêu cầu của hoạt động nghề nghiệp trong từng cấp học và trình độ đào tạo. Điều này được kỳ vọng sẽ chấm dứt những bất cập và bất công trong việc trả lương cho nhà giáo hiện nay.

Từ ngày 01/01/2026, giáo viên sẽ không còn được chia thành các hạng I, II, III như hiện nay. Thay vào đó, lương của nhà giáo sẽ được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến sẽ tham mưu Chính phủ xếp lại bảng lương của một số chức danh nhà giáo, bao gồm giáo viên mầm non, phổ thông, dự bị đại học, và giáo viên giáo dục nghề nghiệp hạng IV. Mục đích là để bảo đảm tính thống nhất về bảng lương áp dụng với các chức danh nghề nghiệp viên chức nhà giáo và viên chức các ngành, lĩnh vực khác.

Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo cũng đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng. Theo đó, hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo sẽ được áp dụng với mức từ 1,1 đến 1,6 tùy theo cấp học và trình độ đào tạo. Điều này sẽ giúp bảo đảm mức sống của nhà giáo, giúp họ an tâm công tác và cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.

Bên cạnh đó, Luật Nhà giáo cũng quy định các chính sách ưu đãi và phụ cấp đặc thù khác cho nhà giáo. Chính sách thu hút và trọng dụng nhà giáo sẽ bao gồm ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận, tiền lương, phụ cấp, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, điều kiện làm việc, trang thiết bị làm việc, và phúc lợi.

Việc xếp lương theo cấp học và trình độ đào tạo sẽ giúp đảm bảo công bằng và hợp lý trong việc trả lương cho nhà giáo. Giáo viên có trình độ đào tạo cao hơn sẽ được hưởng lương cao hơn, và giáo viên có hiệu quả công việc cao hơn sẽ được thưởng cao hơn.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu quả của các chính sách mới, cần phải đi kèm với trách nhiệm và cấm tuyệt đối dạy thêm tiêu cực, dạy thêm trái phép. Chỉ khi có sự kết hợp giữa nâng cao地位 và quyền lợi của nhà giáo với trách nhiệm và kỷ luật nghiêm khắc, chúng ta mới có thể trả lại sự tôn nghiêm, uy tín và vị thế của nhà giáo.

Lần đầu tiên, Việt Nam có một đạo luật riêng quy định về vị trí, vai trò, quyền, nghĩa vụ và chế độ đối với nhà giáo. Luật Nhà giáo được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9 vào tháng 6 năm 2025, bao gồm 9 chương và 42 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Law về Nhà giáo năm 2025 quy định cụ thể về các chính sách hỗ trợ và thu hút, trọng dụng đối với nhà giáo, nhằm đảm bảo cuộc sống và phát triển nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên. Tại Điều 24 của Luật, chính sách hỗ trợ nhà giáo được quy định rõ ràng, bao gồm chế độ trợ cấp theo tính chất công việc, theo vùng; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng; hỗ trợ chăm sóc sức khỏe định kỳ, chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp; phụ cấp lưu động đối với nhà giáo làm công tác xóa mù chữ, phổ cập giáo dục, biệt phái, dạy tăng cường, dạy liên trường, dạy ở các điểm trường. Ngoài ra, nhà giáo còn được hưởng các chính sách hỗ trợ khác theo quy định của pháp luật về viên chức, pháp luật về lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Nhà giáo công tác ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt; nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập; nhà giáo dạy tiếng dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy tăng cường tiếng Việt cho học sinh người dân tộc thiểu số; nhà giáo dạy các môn năng khiếu, nghệ thuật được hưởng một số chính sách hỗ trợ đặc biệt. Cụ thể, họ được thuê nhà ở công vụ hoặc được bảo đảm chỗ ở tập thể khi đến công tác tại vùng khó khăn. Nếu không bố trí được chỗ ở tập thể hoặc nhà ở công vụ, họ được hỗ trợ tiền thuê nhà ở theo mức hỗ trợ thuê nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật. Họ cũng được hỗ trợ thanh toán tiền tàu xe trong thời gian làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn.

Bên cạnh chính sách hỗ trợ, Luật Nhà giáo 2025 cũng quy định chính sách thu hút, trọng dụng đối với nhà giáo. Các chính sách này bao gồm ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận; tiền lương, phụ cấp; đào tạo, bồi dưỡng; quy hoạch, bổ nhiệm; điều kiện làm việc, trang thiết bị làm việc; phúc lợi và chính sách khác theo quy định của pháp luật. Đối tượng hưởng chính sách thu hút, trọng dụng bao gồm người có trình độ cao, người có tài năng, người có năng khiếu đặc biệt, người có kỹ năng nghề cao; người đến làm việc tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục, nghiên cứu khoa học trong một số lĩnh vực trọng yếu, thiết yếu theo nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội.

Lật tẻ việc Quốc hội thông qua Luật Nhà giáo cho thấy sự quan tâm của Nhà nước đối với đội ngũ giáo viên, những người có vai trò quan trọng trong sự phát triển của đất nước. Việc quy định cụ thể các chính sách hỗ trợ và thu hút, trọng dụng nhà giáo nhằm đảm bảo cuộc sống và phát triển nghề nghiệp cho họ, đồng thời khuyến khích và thu hút người tài năng vào nghề giáo.

Luật Nhà giáo, được thông qua bởi Quốc hội khóa XV, là một bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc tôn vinh, chăm lo, bảo vệ và phát triển đội ngũ nhà giáo. Với sự ra đời của luật này, nhiều chính sách mới đã được đưa ra nhằm nâng cao đời sống và vị thế của giáo viên, giúp họ có thêm động lực và có thể an tâm gắn bó, cống hiến cho nghề giáo.

Một trong những điểm nổi bật của Luật Nhà giáo là việc quy định về lương của nhà giáo, xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Điều này đánh dấu một sự thay đổi quan trọng trong chính sách tiền lương đối với giáo viên, giúp họ có thể “sống được bằng lương” mà không cần phải phụ thuộc vào các công việc làm thêm bên ngoài. Nhiều giáo viên đã chia sẻ về những khó khăn trong việc đảm bảo cuộc sống với mức lương thấp hiện nay. Luật Nhà giáo giao Chính phủ quy định chi tiết về chính sách tiền lương đối với nhà giáo, mở ra hy vọng về một tương lai tốt hơn cho đội ngũ giáo viên.

Là một trong những nội dung quan trọng của Luật Nhà giáo, chính sách tiền lương mới không chỉ giúp cải thiện đời sống vật chất cho giáo viên mà còn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Khi giáo viên có thể sống dignified bằng lương của họ, họ sẽ có thể tập trung vào việc giảng dạy và cống hiến cho sự nghiệp giáo dục mà không phải phân tâm vào các công việc phụ. Điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng đào tạo và giáo dục, từ đó góp phần xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

Ngoài ra, Luật Nhà giáo cũng đặt ra trách nhiệm giữ gìn đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo thông qua việc luật hóa các quy tắc ứng xử cụ thể trong quan hệ với người học, đồng nghiệp, gia đình học sinh và xã hội. Điều này nhằm đảm bảo rằng nhà giáo luôn mẫu mực, liêm chính và tận tâm trong giảng dạy và ứng xử xã hội. Việc quy định cơ chế bảo vệ nhà giáo trước các hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín cũng là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ môi trường sư phạm an toàn và văn minh.

Các hiệu trưởng trường học cũng đã lên tiếng về những khó khăn và áp lực mà họ gặp phải từ mạng xã hội. Họ cho rằng quy định về bảo vệ nhân phẩm, danh dự của nhà giáo trong Luật Nhà giáo là hết sức cần thiết. Luật đã tạo ra một hành lang pháp lý quan trọng để bảo vệ nhà giáo và sự uy nghiêm của nhà giáo trước sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội hiện nay.

Theo các chuyên gia và nhà giáo, Luật Nhà giáo không chỉ giúp nâng cao vị thế của nhà giáo mà còn góp phần tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Để thành công, việc tổ chức thực hiện Luật Nhà giáo một cách hiệu quả là điều cần thiết, với sự tham gia và ủng hộ của toàn xã hội. Khi đó, Luật Nhà giáo sẽ thực sự trở thành một công cụ quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở Việt Nam.

Luật Nhà giáo – chìa khóa để nâng cao chất lượng giáo dục

Việc Quốc hội thông qua Luật Nhà giáo là minh chứng cho cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc tạo đột phá, nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện Luật Nhà giáo là một quá trình phức tạp và khó khăn hơn nhiều so với việc xây dựng và ban hành Luật.

Luật Nhà giáo được xây dựng theo tinh thần ‘kiến tạo phát triển’ của Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị. Đây là công cụ pháp lý mạnh mẽ để chuyển đổi nền giáo dục Việt Nam, không chỉ giải quyết các bất cập hiện tại mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho nghề dạy học, nơi nhà giáo được coi là tài sản quý giá nhất và động lực chính cho sự phát triển giáo dục.

Tuy nhiên, việc thực hiện Luật Nhà giáo sẽ đối diện với nhiều khó khăn và thách thức từ nhiều phía, dưới tác động của các yếu tố chính trị, xã hội, văn hóa, kinh tế. Một trong những thách thức lớn là nghề dạy học đang trải qua những biến đổi sâu sắc cùng với giáo dục dưới tác động của những xu thế toàn cầu liên quan đến tiến bộ công nghệ, bất ổn thương mại, xung đột địa chính trị, chuyển đổi dân số, phát triển bền vững.

Để hiện thực hóa cam kết của Đảng và Nhà nước, việc tổ chức thực hiện Luật Nhà giáo cần tập trung vào xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo có khả năng thích ứng và kiến tạo tương lai. Các nhà giáo cần có khả năng tương tác, gắn kết giữa nhà trường với gia đình, cộng đồng, trao đổi giữa các trường học, và làm việc hiệu quả trong các nhóm đa ngành.

Đặc biệt, nhà giáo cần có năng lực mới như năng lực hợp tác, năng lực nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Việc đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo trong tương lai phải tích hợp mạnh mẽ các kỹ năng liên ngành và giao tiếp, chuyển trọng tâm từ sự xuất sắc cá nhân sang tác động tập thể.

Một số giải pháp ưu tiên được khuyến nghị trong việc tổ chức thực hiện Luật Nhà giáo:

– Phát triển các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo theo hướng chuyển đổi, thích ứng và đáp ứng sự tiến hóa của nghề dạy học.

– Phát huy quyền tự chủ, tự quyết cùng các kỹ năng lãnh đạo và quản lý của nhà giáo để thực hiện sáng tạo các hoạt động chuyên môn.

– Thúc đẩy cơ chế hợp tác và làm việc nhóm trong hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo.

– Đẩy mạnh triển khai xây dựng và phát triển văn hóa học đường, với hạt nhân trung tâm là hệ giá trị chuẩn mực của con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, và hợp tác quốc tế.

Đưa Luật Nhà giáo vào cuộc sống đòi hỏi tiếp cận toàn diện, toàn Chính phủ, toàn xã hội, để hiện thực hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc nâng cao vị thế, động lực, năng lực của đội ngũ nhà giáo với tư cách lực lượng chính chịu trách nhiệm đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.