Những vụ tai nạn máy bay gây thương vong trong năm 2025 đã làm dấy lên lo ngại về sự an toàn của việc di chuyển bằng máy bay, mặc dù các chuyên gia hàng không liên tục khẳng định rằng tỷ lệ tử vong khi di chuyển bằng máy bay là cực thấp. Mới đây, vào ngày 12/6, một chiếc Boeing 787 Dreamliner của Air India đã gặp nạn chỉ 30 giây sau khi cất cánh từ Ahmedabad, Ấn Độ, khiến 242 người trên máy bay và 19 người dưới mặt đất thiệt mạng.

Sự cố này đã làm dấy lên lo ngại về sự an toàn của máy bay Boeing 787, khiến một số hành khách tuyên bố sẽ tránh sử dụng loại máy bay này và sẵn sàng trả thêm tiền để bay với các hãng khác. Tuy nhiên, các chuyên gia hàng không và cơ quan quản lý vẫn khẳng định rằng việc di chuyển bằng máy bay là một trong những hình thức di chuyển an toàn nhất.

Theo dữ liệu từ Tổ chức Lưu trữ Tai nạn Máy bay ở Geneva, đã có 54 vụ tai nạn xảy ra trong nửa đầu năm 2025, giảm so với 70 vụ trong cùng kỳ năm ngoái. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) cũng cho biết tỷ lệ tai nạn toàn cầu năm 2024 là 1,13 trên một triệu chuyến bay, thấp hơn mức trung bình 5 năm là 1,25.

Các chuyên gia cũng cho rằng sự phổ biến của mạng xã hội đã làm gia tăng nhận thức và sự chú ý về an toàn máy bay, nhưng cũng nhấn mạnh rằng các vụ tai nạn máy bay vẫn là những trường hợp ngoại lệ thống kê trong một ngành vận hành hơn 100.000 chuyến bay mỗi ngày trên toàn cầu. Marco Chan, cựu phi công và giảng viên hàng không tại Đại học Buckinghamshire New, Anh, cho biết: ‘Để dễ hình dung, trung bình một người phải bay mỗi ngày trong hơn 15.000 năm để gặp một vụ tai nạn chết người’.

Mặc dù một số hãng hàng không như Air India và Delta Air Lines đã báo cáo lượng đặt chỗ giảm sau các vụ tai nạn, nhưng bức tranh toàn cầu vẫn lạc quan hơn. IATA báo cáo vào tháng 5 rằng nhu cầu hành khách toàn cầu tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Các chuyên gia hàng không cũng cho rằng các vụ tai nạn nổi bật có thể khiến hành khách bất an, nhưng hiếm khi dẫn đến thay đổi hành vi lâu dài.

Như vậy, mặc dù các vụ tai nạn máy bay gây thương vong đã làm dấy lên lo ngại về sự an toàn của việc di chuyển bằng máy bay, nhưng các chuyên gia hàng không và cơ quan quản lý vẫn khẳng định rằng việc di chuyển bằng máy bay là một trong những hình thức di chuyển an toàn nhất. Việc phổ biến của mạng xã hội đã làm gia tăng nhận thức và sự chú ý về an toàn máy bay, nhưng các vụ tai nạn máy bay vẫn là những trường hợp ngoại lệ thống kê trong một ngành vận hành hơn 100.000 chuyến bay mỗi ngày trên toàn cầu.

Cơ quan chức năng đang tiến hành cuộc điều tra về tiền sử bệnh án của cơ trưởng chuyến bay 171 thuộc hãng hàng không Air India sau khi xảy ra vụ tai nạn hàng không nghiêm trọng. Sự cố này đã đặt ra những lo ngại về tình trạng sức khỏe tâm thần của phi công vào thời điểm xảy ra thảm kịch. Cơ trưởng Sumeet Sabharwal, một phi công kỳ cựu với hơn 15.000 giờ bay, đã điều khiển chiếc Boeing 787 Dreamliner khi nó gặp tai nạn và lao xuống một khu dân cư tại Ahmedabad, khiến 242 người thiệt mạng. Chỉ có một hành khách sống sót sau tai nạn.

Các báo cáo sơ bộ do giới chức Ấn Độ công bố cho biết công tắc điều khiển luồng nhiên liệu tới cả hai động cơ của máy bay đã bị tắt ngay sau khi cất cánh, dẫn đến việc động cơ ngừng hoạt động và máy bay mất kiểm soát. Cục Điều tra Tai nạn Máy bay Ấn Độ (AAIB) cho biết trong đoạn ghi âm buồng lái, một phi công đã hỏi người còn lại tại sao lại cắt nhiên liệu, và người kia khẳng định mình không thực hiện hành động đó.

Báo cáo sơ bộ cũng tiết lộ rằng đơn xin nghỉ phép của Cơ trưởng Sabharwal với lý do trầm cảm sau cái chết của mẹ đã làm dấy lên câu hỏi liệu các biện pháp đánh giá và bảo vệ sức khỏe tâm thần cho phi công hiện nay có thực sự đầy đủ và hiệu quả hay không. Tổng Giám đốc điều hành Air India đã cảnh báo rằng cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành, đồng thời nhấn mạnh trong một cuộc họp nội bộ với nhân viên rằng việc vội vàng đưa ra bất kỳ kết luận nào vào thời điểm này là thiếu thận trọng.

Các chuyên gia hàng không cho biết các sự cố do lỗi con người từ lâu đã thường xuyên xảy ra trong ngành hàng không, và các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Nhiều chuyên gia trong ngành cũng cảnh báo rằng hiện nay các biện pháp hỗ trợ tâm lý dành cho phi công và các nhân sự khác trong ngành hàng không vẫn còn rất hạn chế.

Những vụ tai nạn thảm khốc do phi công tự sát đã thôi thúc các chuyên gia nghiên cứu về sức khỏe tâm thần của phi công. Một số vụ tai nạn, như vụ việc của hãng Germanwings năm 2015 và vụ mất tích của máy bay MH370, đã dấy lên nhiều giả thuyết về sức khỏe tâm thần của phi công. Lỗ hổng trong hệ thống đánh giá sức khỏe tâm thần phi công cũng là một vấn đề được quan tâm.

Các chuyên gia cho biết rằng các yêu cầu khắt khe về sức khỏe tâm thần có thể khiến nhiều phi công cố tình che giấu thông tin sức khỏe hoặc tránh kiểm tra sức khỏe tâm thần vì sợ bị sa thải. Để giảm thiểu nguy cơ phi công có ý định tự tử chiếm quyền điều khiển máy bay, một số biện pháp đã được đề xuất, như thay đổi thiết kế cửa buồng lái.

Tuy nhiên, các nhà chức trách thì phản đối việc thay đổi thiết kế cửa buồng lái, lý giải rằng hệ thống khóa tinh vi hiện nay nhằm ngăn chặn các vụ không tặc xâm nhập buồng lái và cướp máy bay. Các chuyên gia trong ngành hàng không cho biết cần nhiều hơn nữa các biện pháp khuyến khích phi công và những nhân sự hàng không khác chủ động lên tiếng về sức khỏe tâm thần.

Hiệp hội Hàng không Hoàng gia (RAeS) đã công bố một báo cáo làm rõ những thách thức mà các vấn đề sức khỏe tâm thần cùng với sự thiếu hụt hỗ trợ đang đặt ra cho ngành hàng không toàn cầu. Báo cáo này nhấn mạnh sự cần thiết của việc cải thiện các biện pháp hỗ trợ tâm lý và tạo điều kiện cho phi công và nhân sự hàng không có thể thảo luận cởi mở về vấn đề sức khỏe tâm thần của họ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thông báo đạt được thỏa thuận thương mại với Indonesia, theo đó giảm thuế nhập khẩu từ 32% xuống 19% cho hàng hóa Indonesia xuất khẩu sang Mỹ. Đây là một bước tiến quan trọng trong mối quan hệ thương mại giữa hai quốc gia.

Đổi lại, Mỹ sẽ được miễn thuế và các rào cản phi thuế quan cho hàng hóa vào Indonesia, cùng với đó là Indonesia sẽ tăng mua hàng chục tỷ USD sản phẩm của Mỹ. Ông Trump mô tả thỏa thuận này là ‘tuyệt vời’ và ‘lần đầu tiên trong lịch sử’ mở cửa toàn bộ thị trường Indonesia cho Mỹ.

Theo thỏa thuận, Indonesia cam kết mua 15 tỷ USD năng lượng, 4,5 tỷ USD nông sản Mỹ, cùng 50 máy bay Boeing, phần lớn là dòng 777. Thông tin này đã được CEO hãng hàng không quốc doanh Indonesia Garuda xác nhận hồi đầu tháng.

Trước đó, Indonesia nằm trong nhóm nước đầu tiên nhận thư báo thuế của Mỹ với mức thuế 32% áp dụng cho hàng xuất khẩu sang Mỹ. Bộ trưởng Điều phối Các vấn đề kinh tế Indonesia Airlangga Hartarto cho biết nước này đã đề xuất giảm thuế với hàng xuất khẩu chủ chốt của Mỹ xuống gần 0%.

Đổi lại, Jakarta muốn Washington giảm thuế ưu đãi cho hàng xuất khẩu chủ lực của họ như điện tử, dệt may và giày dép. Indonesia cũng chào mời Mỹ đầu tư vào các dự án khai thác khoáng sản mà nước này có trữ lượng lớn, như đồng, nickel và bauxite.

Indonesia là một trong 25 đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ, với kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của hai nước đạt hơn 38 tỷ USD năm ngoái. Thặng dư thương mại của Indonesia với Mỹ là 17,9 tỷ USD.

Thỏa thuận thương mại này được xem là một thành công lớn cho chính sách thương mại của ông Trump, người đã cam kết sẽ tăng cường xuất khẩu của Mỹ và giảm thâm hụt thương mại. Tuy nhiên, một số chuyên gia vẫn tỏ ra hoài nghi về tác động thực sự của thỏa thuận này đối với nền kinh tế Mỹ.

Trong khi đó, Indonesia cũng hy vọng thỏa thuận này sẽ giúp nước này tăng cường xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua để thực hiện thỏa thuận này.

Trước mắt, cả hai bên sẽ cần phải chờ đợi Quốc hội Mỹ phê chuẩn thỏa thuận này. Tuy nhiên, với sự ủng hộ của ông Trump và các lãnh đạo Indonesia, thỏa thuận này được xem là có nhiều khả năng được thông qua.