Nhật Bản đang trải qua một quá trình tái cấu trúc kiến trúc an ninh của mình thông qua việc tăng cường hợp tác quốc tế về công nghệ quốc phòng và mức tăng chi tiêu quốc phòng đáng kể. Điều này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Tokyo đang tích cực thúc đẩy hợp tác quốc tế để tăng cường năng lực răn đe và khẳng định vai trò của mình như một trụ cột công nghệ cao trong việc duy trì ổn định khu vực.

Nhật Bản dự kiến sẽ tăng chi tiêu quốc phòng lên khoảng 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2025, tương đương khoảng 55 tỷ đô la Mỹ. Mức tăng này cao 9,4% so với năm trước và sẽ được sử dụng để mua sắm các thiết bị quân sự tiên tiến, bao gồm 400 tên lửa Tomahawk do Hoa Kỳ sản xuất và tên lửa đối hạm Lớp 12 được nâng cấp.

Quá trình hiện đại hóa quân đội Nhật Bản hiện đang tập trung vào việc đóng hai tàu ASEV (Advanced Spy and Vanguard) bởi các công ty Mitsubishi Heavy Industries và Japan Marine United. Các “siêu tàu khu trục” này được trang bị để phòng thủ tên lửa đạn đạo với radar theo dõi tầm xa, tên lửa SM-6 và 128 ống phóng thẳng đứng. Hệ thống radar sẽ cho phép các tàu ASEV đánh chặn đồng thời nhiều tên lửa đạn đạo, bao gồm cả các mối đe dọa siêu thanh.

Chuyên gia chính sách Cyril Tregub của tổ chức nghiên cứu Friends of Europe có trụ sở tại Brussels (Bỉ) cho biết: “Nhật Bản hiểu rằng khả năng răn đe hiện đại đòi hỏi lợi thế về công nghệ.” Chiến lược quốc gia của nước này kêu gọi tăng cường năng lực tấn công tầm xa và phòng không, nhiều hệ thống không người lái hơn, và tích hợp các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo.

Những năng lực này, bao gồm cả công nghệ lưỡng dụng, đã được nhấn mạnh tại Triển lãm Quốc phòng lớn nhất Nhật Bản — DSEI Japan 2025. Thủ tướng Nhật Bản ông Shigeru Ishiba nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác sâu rộng hơn nhằm “giúp tăng cường khả năng răn đe không chỉ cho đất nước chúng tôi mà còn cho các Đồng minh và Đối tác”.

Nhật Bản và các đối tác quốc tế đang đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Ví dụ, vào tháng 12 năm 2023, Nhật Bản đã khởi động Chương trình Máy bay Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) cùng với Ý và Vương quốc Anh để phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu vào năm 2035. London và Tokyo cũng đang phối hợp tổ chức các cuộc tập trận hải quân chung trong chuyến thăm sắp tới của tàu sân bay HMS Prince of Wales thuộc Hải quân Hoàng gia Anh tới Nhật Bản.

Nhật Bản và Liên minh châu Âu cũng đã ký kết thỏa thuận hợp tác an ninh và quốc phòng vào tháng 11 năm 2024, tập trung vào các cuộc tập trận hải quân, khả năng phục hồi trên không gian mạng và tình báo dựa trên không gian. Những sáng kiến như vậy của Nhật Bản “không chỉ mang tính biểu tượng — mà còn làm sâu sắc thêm hợp tác trong các miền trọng yếu như an ninh hàng hải, không gian vũ trụ, an ninh mạng và chống lại các mối đe dọa hỗn hợp”, ông Tregub nhận định.

Vai trò ngày càng thay đổi của Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh các mối đe dọa khu vực ngày càng phức tạp, bao gồm sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, các chương trình tên lửa và hạt nhân bất hợp pháp của Bắc Triều Tiên, cũng như mối quan hệ quân sự ngày càng gia tăng giữa Trung Quốc và Nga.

Không quân Ukraina mới đây đã xác nhận thông tin về một sự cố liên quan đến máy bay chiến đấu Mirage2000 vào tối ngày 22/7. Theo đó, chiếc máy bay này đã gặp phải một lỗi kỹ thuật nghiêm trọng, buộc phi công phải thực hiện phóng ghế thoát hiểm an toàn. Rất may là không có thương vong nào được ghi nhận và phi công hiện đang trong tình trạng ổn định.

Sự cố xảy ra khi phi công thông báo về lỗi thiết bị cho người quản lý chuyến bay và nhanh chóng thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn. Không quân Ukraina đã đánh giá cao hành động thành thạo và nhanh chóng của phi công trong tình huống khẩn cấp này. Một ủy ban đặc biệt đã được thành lập để điều tra nguyên nhân cụ thể của vụ việc và đưa ra các biện pháp cần thiết để ngăn chặn sự tái diễn.

Về phần này, Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã lên tiếng xác nhận rằng chiếc Mirage2000 gặp nạn không phải do tác động từ bên ngoài, mà do lỗi kỹ thuật. Ông Zelensky cũng nhấn mạnh rằng những chiếc Mirage2000 mà Ukraina đang vận hành là một phần của gói viện trợ quân sự từ Pháp, công bố vào tháng 6/2024, bao gồm cả chương trình đào tạo phi công.

Đáng chú ý, Ukraina mới nhận được những chiếc Mirage2000 đầu tiên vào tháng 2/2025 và nhanh chóng đưa vào hoạt động chiến đấu một tháng sau đó. Tuy nhiên, sự cố lỗi kỹ thuật này đã khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về mức độ thành thạo của phi công Ukraina khi vận hành Mirage2000, đồng thời đặt vấn đề về việc liệu Kiev có đang sử dụng hiệu quả tài nguyên viện trợ quân sự hay không.

Mirage2000 là máy bay tiêm kích siêu thanh thế hệ thứ 4, được giới thiệu lần đầu bởi Dassault Aviation vào những năm 1970. Biến thể Mirage2000-5, ra mắt năm 1999, sở hữu hệ thống điện tử hàng không nâng cấp, khả năng chiến đấu không đối không và không đối đất được cải thiện, cùng với hệ thống cảm biến và điều khiển tiên tiến. Với những tính năng vượt trội, Mirage2000 đã trở thành một trong những máy bay chiến đấu hàng đầu trên thế giới.

Trước đó, không quân Ukraina cũng đã nhận được sự hỗ trợ từ các quốc gia khác trong việc nâng cao năng lực quân sự. Tuy nhiên, sự cố liên quan đến Mirage2000 đã đặt ra thách thức mới cho Kiev trong việc đảm bảo hiệu quả sử dụng các tài nguyên viện trợ quân sự. Cách thức mà Ukraina giải quyết vấn đề này sẽ có tác động quan trọng đến khả năng quân sự của nước này trong thời gian tới.

Một vụ tai nạn thảm khốc đã xảy ra tại khu Uttara, Dhaka, Bangladesh vào chiều ngày hôm nay khi một chiếc chiến đấu cơ F-7 BGI của không quân Bangladesh gặp sự cố và rơi xuống khuôn viên trường Milestone. Máy bay này đã cất cánh lúc 13h để thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, nhưng ngay sau đó đã rơi xuống và bốc cháy dữ dội.

Vụ tai nạn đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng, với phi công cùng ít nhất 19 người khác tại trường thiệt mạng, và hơn 170 người bị thương do bỏng. Hầu hết nạn nhân là học sinh của trường Milestone, một trong những trường học lớn tại khu vực với khoảng 2.000 học sinh, từ tiểu học đến lớp 12. Tại thời điểm xảy ra tai nạn, nhiều học sinh đang trong tiết học hoặc làm bài kiểm tra.

Sự việc đã gây ra sự hoảng loạn trong cha mẹ học sinh và người dân địa phương. Họ đã kéo đến trường, sử dụng mọi phương tiện sẵn có để đưa các nạn nhân vào bệnh viện. Cảnh tượng hỗn loạn và đau thương đã diễn ra trong những giờ đầu tiên sau vụ tai nạn.

Lãnh đạo lâm thời Bangladesh Muhammad Yunus đã bày tỏ đau buồn sâu sắc về sự việc. Ông gọi đây là nỗi mất mát không thể bù đắp với lực lượng không quân cũng như các học sinh, phụ huynh, giáo viên và nhân viên nhà trường Milestone. Ông đã gửi lời chia buồn đến gia đình của những người bị ảnh hưởng và hứa sẽ hỗ trợ đầy đủ cho những người bị thương.

Không quân Bangladesh đã mở cuộc điều tra về nguyên nhân chiến đấu cơ F-7 rơi xuống khu vực đông dân cư. Cuộc điều tra sẽ tập trung vào việc xác định nguyên nhân của vụ tai nạn và đưa ra các biện pháp để ngăn chặn những sự việc tương tự xảy ra trong tương lai.

Chiếc chiến đấu cơ F-7 BGI là biến thể hiện đại nhất về công nghệ của dòng tiêm kích F-7 do Tập đoàn Máy bay Thành Đô của Trung Quốc sản xuất. Bangladesh đã mua 16 chiếc F-7 BGI trong giai đoạn 2011-2013 trong nỗ lực hiện đại hóa không quân. Những chiếc máy bay này đã được sử dụng cho các nhiệm vụ huấn luyện và bảo vệ không phận.

Thông tin thêm về vụ tai nạn có thể được cập nhật trên các trang tin tức.