Khi mắt bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý hoặc chấn thương, phản ứng của cơ thể thường bắt đầu với các tế bào trung tính – một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây do các nhà khoa học tại Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester thực hiện đã chỉ ra rằng võng mạc có một phản ứng khác biệt so với nhiều loại mô khác trong cơ thể.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, các tế bào miễn dịch của não, được gọi là microglia, sẽ phản ứng với tổn thương này. Tuy nhiên, đáng chú ý là các tế bào trung tính, mặc dù có mặt trong vùng vết thương và di chuyển qua các mạch máu gần đó, không được huy động để hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang.

Phát hiện này mang lại ý nghĩa quan trọng đối với hàng triệu người Mỹ đang phải đối mặt với tình trạng mất thị lực do tổn thương hoặc mất tế bào cảm quang. Việc hiểu rõ mối quan hệ giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là cơ sở cần thiết để xây dựng các liệu pháp mới trong tương lai. Những phương pháp này đòi hỏi sự am hiểu sâu về sự phức tạp của các tương tác giữa các tế bào miễn dịch.

Để thực hiện nghiên cứu này, các nhà khoa học đã sử dụng công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi – một loại camera tiên tiến được phát triển bởi Đại học Rochester. Công nghệ này cho phép chụp ảnh các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống. Qua đó, họ đã nghiên cứu võng mạc của chuột bị tổn thương tế bào cảm quang.

Kết quả cho thấy mặc dù cả tế bào trung tính và microglia đều hiện diện trong võng mạc, nhưng chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương tế bào cảm quang. Điều đáng chú ý hơn là chúng không huy động các tế bào trung tính đến hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương.

Các nhà nghiên cứu tin rằng phát hiện này có thể chỉ ra sự tồn tại của một cơ chế bảo vệ đặc biệt trong võng mạc khi bị chấn thương. Cơ chế này dường như hạn chế sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch có khả năng gây hại nhiều hơn là có lợi, từ đó bảo vệ võng mạc khỏi những tổn thương thêm.

Những phát hiện này mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc tìm hiểu các cơ chế tương tác phức tạp giữa các tế bào miễn dịch trong võng mạc, và có thể đóng góp vào sự phát triển của các phương pháp điều trị nhắm vào các bệnh lý về mắt trong tương lai.

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communications đã chỉ ra rằng đại dịch Covid-19 đã có tác động đáng kể đến tốc độ lão hóa não bộ, đặc biệt là ở những người lớn tuổi, nam giới và những người gặp khó khăn về kinh tế. Nghiên cứu này đã phân tích các bản chụp não của 15.334 người trưởng thành khỏe mạnh và phát hiện ra rằng não bộ của họ lão hóa nhanh hơn trung bình 5,5 tháng so với trước khi đại dịch bùng phát.

Điều đáng chú ý là không chỉ những người bị nhiễm bệnh mới trải qua sự lão hóa não bộ nhanh hơn, mà ngay cả những người không bị nhiễm bệnh cũng bị ảnh hưởng. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng nhiễm SARS-CoV-2 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa thần kinh và suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Tuy nhiên, nghiên cứu này tập trung vào tác động của giai đoạn đại dịch đối với quá trình lão hóa não bộ.

Quá trình lão hóa não liên quan đến đại dịch rõ rệt nhất ở những người tham gia lớn tuổi và nam giới, những người được biết là dễ bị thay đổi thần kinh hơn khi bị căng thẳng so với phụ nữ. Não bộ của những người gặp khó khăn, chẳng hạn như thất nghiệp, thu nhập thấp và sức khỏe kém, cũng lão hóa nhanh hơn so với người tham gia khác.

Khi đánh giá những người tham gia đã hoàn thành bài kiểm tra nhận thức ở cả hai lần chụp não, các nhà nghiên cứu phát hiện chỉ những người nhiễm SARS-CoV-2 mới có dấu hiệu suy giảm nhận thức, như giảm tính linh hoạt về tinh thần và tốc độ xử lý.

Các chuyên gia cho rằng cần phải nghiên cứu thêm để tìm hiểu mối liên hệ nhân quả giữa đại dịch và lão hóa não bộ, cũng như để làm rõ cơ chế đằng sau tác động này. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường đại dịch đối với sức khỏe tâm thần và thần kinh.

Tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ có thể chưa đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến độ nhạy bén về tinh thần, nhưng nó có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe não bộ nếu không được giải quyết. Các chuyên gia đề xuất rằng việc tìm hiểu và đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về cách giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ là rất cần thiết.