Quản trị rủi ro là một yếu tố then chốt trong hoạt động của các công ty chứng khoán, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thị trường phát triển một cách lành mạnh và bền vững. Tại chương trình đào tạo ‘Quản trị rủi ro cho công ty chứng khoán’ diễn ra vào ngày 21/7, ông Hà Duy Tùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), đã nhấn mạnh tầm quan trọng của quản trị rủi ro. Theo ông, quản trị rủi ro đóng vai trò như một ‘người gác cổng’, giúp các công ty chứng khoán có thể chủ động phòng ngừa và ứng phó với các rủi ro có thể phát sinh, giảm thiểu khả năng tổn thất nghiêm trọng khi thị trường có những biến động bất ngờ.

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang phát triển nhanh chóng và hội nhập sâu vào thị trường vốn quốc tế, công tác quản trị rủi ro ngày càng trở nên quan trọng. Quản trị rủi ro hiệu quả không chỉ giúp đảm bảo thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch và bền vững mà còn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư. Ông Tùng cũng đề nghị những người làm công tác quản trị rủi ro trong các công ty chứng khoán cần phải có kiến thức và kinh nghiệm chuyên sâu về lĩnh vực tài chính, chứng khoán. Ngoài ra, họ cũng cần có kỹ năng và thông tin cần thiết để xây dựng chiến lược phòng vệ và quản trị rủi ro một cách hiệu quả.

Liên quan đến vấn đề này, ông Tan Boon Gin, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Thị trường (SGX), đã nhấn mạnh Việt Nam là đối tác quan trọng của Singapore. SGX sẵn sàng hỗ trợ các hoạt động quản lý rủi ro tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực nâng hạng lên Thị trường Mới nổi. Sự hỗ trợ này không chỉ giúp Việt Nam nâng cao năng lực quản lý rủi ro mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển lành mạnh và bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Có thể thấy, quản trị rủi ro là một phần không thể thiếu trong hoạt động của các công ty chứng khoán. Nó không chỉ giúp các công ty này hoạt động an toàn và hiệu quả hơn mà còn đóng góp vào sự phát triển lành mạnh của toàn bộ thị trường. Thông qua các chương trình đào tạo và sự hỗ trợ từ các đối tác quốc tế, các công ty chứng khoán tại Việt Nam có thể nâng cao năng lực quản lý rủi ro, từ đó xây dựng một thị trường chứng khoán vững bền và thu hút được nhiều nhà đầu tư.

Trước những thách thức và cơ hội trong quá trình phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam, việc tăng cường công tác quản trị rủi ro là hết sức cần thiết. Điều này không chỉ yêu cầu sự nỗ lực từ các công ty chứng khoán mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và các đối tác quốc tế. Chỉ khi có sự hợp tác và cam kết mạnh mẽ, thị trường chứng khoán Việt Nam mới có thể phát triển một cách bền vững, góp phần vào sự ổn định và tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Sáng ngày 16/7, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã tổ chức hội thảo tăng cường năng lực ‘Quản trị rủi ro ngân hàng: Tầm nhìn mới từ dự thảo sửa đổi Thông tư 13/2018/TT-NHNN và Thông tư 41/2016/TT-NHNN’, nhằm thảo luận các giải pháp triển khai Basel III tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Trần Phương, Phó Tổng Giám đốc BIDV, Phó chủ nhiệm Ủy ban Rủi ro trực thuộc Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, ngành Ngân hàng Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải nâng cao năng lực quản trị rủi ro, nhằm đảm bảo an toàn hệ thống và tăng sức chống chịu trước các cú sốc thị trường. Việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế không chỉ giúp tăng cường ổn định tài chính, mà còn tạo nền tảng để các tổ chức tín dụng phát triển bền vững và hội nhập toàn diện.

Ông Phương nhấn mạnh, việc triển khai Basel III là xu thế tất yếu, mang lại cả cơ hội và thách thức cho các ngân hàng và thị trường Việt Nam. Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã và đang tích cực xây dựng khung pháp lý mới nhằm luật hóa các yêu cầu cốt lõi của Basel III trong hệ thống ngân hàng Việt Nam thông qua 2 dự thảo thông tư quan trọng: Dự thảo thông tư thay thế Thông tư số 41/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại và dự thảo thông tư thay thế Thông tư số 13/2018/TT-NHNN ngày 18/5/2018 quy định về hệ thống kiểm soát nội bộ của ngân hàng thương mại.

Một số nội dung thay đổi trong khuôn khổ của Basel III có thể kể đến như nâng tỷ trọng và chất lượng vốn. Basel III nâng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu đối với vốn cổ phần lên 4,5% và quy định thêm mức đệm bảo toàn vốn (CCB) ≥ 2,5% và đệm phản chu kỳ (CCyB) từ 0-2,5%, từ đó nâng tổng mức an toàn vốn tối thiểu đối với vốn cổ phần lên 7% và tỷ lệ an toàn vốn và các bộ đệm cũng tăng lên tới tối thiểu 10,5%.

Basel III cũng đưa ra các yêu cầu mới về đòn bẩy và thanh khoản để bảo vệ các ngân hàng khỏi tình trạng cho vay quá mức và rủi ro, đồng thời đảm bảo các ngân hàng có đủ thanh khoản trong giai đoạn căng thẳng tài chính. Tỷ lệ này được tính bằng vốn cấp 1 chia cho tổng tài sản của ngân hàng, với yêu cầu tỷ lệ tối thiểu là 3%.

Tại hội thảo, đại diện các tổ chức tín dụng đã cùng thảo luận nhằm tìm ra những giải pháp triển khai trong thời gian tới để hỗ trợ cho hệ thống các ngân hàng thương mại hoàn thành áp dụng chuẩn mực Basel III, nâng tầm trên thị trường tài chính quốc tế.

Về lộ trình triển khai, các chuyên gia và đại diện các ngân hàng thương mại đã kiến nghị nhiều giải pháp, bao gồm cả việc cập nhật các thông tư liên quan, điều chỉnh lộ trình để hỗ trợ các ngân hàng có thể chủ động xin phê duyệt và triển khai sớm IRB, xây dựng kho lưu trữ dữ liệu tập trung với đối tượng SME, đẩy nhanh kế hoạch số hóa cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành liên quan đến hoạt động tín dụng, sớm ban hành các khuôn khổ pháp lý cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu.

Kết luận hội thảo, bà Nguyễn Thị Hồng Vân, Giám đốc Khối Pháp chế và Tuân thủ, phụ trách hoạt động quản lý rủi ro Vietcombank, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Rủi ro cho biết, trong quá trình triển khai thực hiện các thông tư, các thành viên Ủy ban Rủi ro sẽ tiếp tục đồng hành chặt chẽ, cùng xây dựng quan điểm thống nhất về kỹ thuật, từ đó đề xuất với Ngân hàng Nhà nước ban hành hướng dẫn chi tiết dưới dạng ‘cẩm nang thực hiện’.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam kỳ vọng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển và đóng vai trò hỗ trợ hiệu quả cho các tổ chức tín dụng (TCTD) trong việc nâng cao năng lực quản trị rủi ro, đảm bảo an toàn hoạt động, cũng như tuân thủ nghiêm túc các quy định pháp lý của cơ quan quản lý nhà nước. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh ngành ngân hàng đang đối mặt với nhiều thách thức và rủi ro mới, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng.

Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Hùng, cho biết chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Rủi ro là tham mưu, tư vấn cho Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng đưa ra các khuyến nghị về chính sách, chiến lược quản trị rủi ro. Đồng thời, Ủy ban cũng sẽ hỗ trợ các ngân hàng trong việc triển khai các tiêu chuẩn quốc tế, nâng cao năng lực quản trị và ứng phó với những thách thức mới.

Ủy ban Rủi ro được thành lập với mục tiêu hỗ trợ các ngân hàng trong việc phòng ngừa, nhận diện sớm, quản lý, ngăn chặn và xử lý kịp thời rủi ro phát sinh, nhằm bảo vệ quyền lợi của khách hàng và góp phần đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống các TCTD. Ông Hùng nhấn mạnh, Ủy ban Rủi ro có vai trò hết sức quan trọng trong hoạt động của Hiệp hội Ngân hàng và các Tổ chức hội viên.

Trước đây, Hiệp hội Ngân hàng chỉ có hai ủy ban trực thuộc là Ủy ban Chính sách và Ủy ban Công nghệ. Việc thành lập Ủy ban Rủi ro được xem là cần thiết trong giai đoạn hiện nay, khi các loại rủi ro ngày càng đa dạng và phức tạp. Ủy ban Rủi ro sẽ tạo diễn đàn kết nối các ngân hàng, đồng thời mời cơ quan quản lý nhà nước tham gia chia sẻ, rút kinh nghiệm và kiến nghị tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về chính sách, lãi suất, công nghệ.

Tại buổi lễ công bố quyết định thành lập Ủy ban Rủi ro, bà Nguyễn Thị Hương, Chánh Văn phòng Cơ quan Thường trực Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, đã công bố quyết định thành lập Ủy ban Rủi ro và quyết định chỉ định thành viên Ủy ban. Ủy ban Rủi ro bao gồm 15 thành viên và Tổ giúp việc Ủy ban Rủi ro gồm 13 thành viên.

Ông Lê Thanh Tùng, Thành viên Hội đồng quản trị VietinBank, Chủ nhiệm Ủy ban Rủi ro, chia sẻ: ‘Được tin tưởng giao nhiệm vụ ngày hôm nay là vinh dự nhưng cũng là trách nhiệm rất lớn. Các thành viên Ủy ban rủi ro cam kết sẽ triển khai các công việc với tinh thần trách nhiệm cao nhất, phấn đấu hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ Hiệp hội Ngân hàng giao.’

Ông Tùng cũng trình bày định hướng kế hoạch hoạt động của Ủy ban Rủi ro trong giai đoạn 2025-2027, trong đó tập trung vào 3 trụ cột hoạt động chính: Tư vấn chính sách, góp ý hoàn thiện hành lang pháp lý về quản trị rủi ro; Tổ chức hội thảo, đào tạo, chia sẻ kỹ thuật, thông lệ quốc tế; Thúc đẩy công tác nhận diện, phòng ngừa rủi ro, nâng cao năng lực quản trị rủi ro hệ thống.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Đức Long, Cục trưởng Cục An toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đánh giá cao quyết định thành lập Ủy ban Rủi ro, trực thuộc Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam. Ông Long cũng nhấn mạnh, trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ triển khai các biện pháp và công cụ giám sát nhằm đánh giá mức độ tuân thủ của các ngân hàng trong việc thực hiện các yêu cầu liên quan đến quản trị rủi ro, đặc biệt là tuân thủ theo tiêu chuẩn Basel III.