Thành phố Hồ Chí Minh và khu vực Nam bộ đang bước vào giai đoạn thời tiết phức tạp với sự ảnh hưởng của bão đôi và các hình thái thời tiết khác. Trong vài ngày tới, dự báo thời tiết tại khu vực này sẽ phổ biến có mưa rào và giông, kèm theo nguy cơ sấm sét, gió giật mạnh và lốc xoáy.

Ngày 23.7, tình trạng mưa giông, gió giật mạnh vẫn tiếp tục xuất hiện ở TP.HCM. Theo Đài Khí tượng thủy văn Nam bộ, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông có khả năng mạnh lên thành bão vào trưa 24.7, với tâm bão trên vùng biển phía đông khu vực bắc Biển Đông. Bên cạnh đó, dải hội tụ nhiệt đới có trục đi qua Bắc bộ tiếp tục hoạt động mạnh, nối với áp thấp nhiệt đới, khiến gió mùa tây nam hoạt động mạnh chi phối thời tiết Nam bộ.

Trên biển, vùng biển Nam bộ và TP.HCM có gió tây nam cấp 5, riêng phía bắc mạnh cấp 6, giật cấp 7-8, với độ cao sóng biển từ 1,5-3m. Có khả năng xảy ra mưa rào và giông vài nơi, trong cơn giông cần đề phòng lốc xoáy và gió giật mạnh.

Trên đất liền, Nam bộ và TP.HCM thời tiết phổ biến có mưa vào trưa, chiều và tối, có nơi mưa vừa và mưa to. Trong cơn giông, cần đề phòng sấm sét, gió giật mạnh và lốc xoáy. Người dân cũng cần đề phòng mưa lớn gây ra tình trạng ngập cục bộ tại các vùng trũng thấp và sạt lở đất ven sông.

Các chuyên gia khí tượng cũng lưu ý rằng, ngoài khơi Philippines sáng 23.7 xuất hiện một cơn bão (tên quốc tế là Francisco), cũng là cơn bão thứ 7 trong mùa mưa bão năm nay trên vùng biển tây Thái Bình Dương. Cơn bão này dự báo di chuyển về hướng Đài Loan (Trung Quốc) và sẽ hút áp thấp nhiệt đới gần Biển Đông đang mạnh lên về phía tâm của nó. Điều này có thể khiến áp thấp nhiệt đới suy yếu sau khi mạnh lên thành bão và không di chuyển về hướng đất liền nước ta như thông thường mà quay ngược trở ra phía đông. Tuy nhiên, các hình thế này tiếp tục khiến gió tây nam hoạt động mạnh trên khu vực Nam bộ.

Chiều ngày 19/7, miền Bắc xuất hiện mưa dông diện rộng với nhiều khu vực ghi nhận dông mạnh, lốc xoáy và gió giật mạnh. Tại một số địa phương, mưa to đến rất to đã được ghi nhận. Cụ thể, tại Quảng Ninh, trạm Cửa Ông đã ghi nhận gió mạnh cấp 7, trong khi Bãi Cháy (Hạ Long) đạt cấp 10 và Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) cấp 8. Đây là những cấp gió tương đương với gió bão và gió áp thấp nhiệt đới.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia, trận mưa dông vào chiều ngày 19/7 không phải do ảnh hưởng trực tiếp của hoàn lưu bão Wipha, lúc đó tâm bão đang nằm trên vùng biển Bắc Biển Đông, cách vịnh Hạ Long hơn 1000km về phía đông. Hoàn lưu bão Wipha có đường kính khoảng 200-300km tính từ tâm bão.

Nguyên nhân của hiện tượng mưa dông mạnh vào chiều ngày 19/7 ở Bắc Bộ và vịnh Bắc Bộ được xác định là do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới với trục đi qua khu vực Bắc Bộ. Kết hợp với điều kiện nhiệt độ cao trong 3 ngày qua, khu vực Bắc Bộ đã có dòng thăng mạnh trong điều kiện bất ổn định của khí quyển, gây ra mưa dông mạnh.

Đây là một hệ thống siêu dông vùng nhiệt đới, bao gồm tổ hợp mây dông quy mô trung bình thường gây mưa rất to kèm theo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như gió giật mạnh, sấm sét dữ dội, thậm chí cả mưa đá, vòi rồng. Hệ thống siêu dông này có đường kính từ vài km đến vài trăm km, bao gồm nhiều cụm mây dông phát triển kết hợp lại thành một hệ thống lớn, có thể tồn tại trong nhiều giờ, thậm chí 12-24 giờ, mạnh hơn và lâu hơn dông đơn lẻ.

Ngay sau khi ảnh hưởng đến miền Bắc, vùng mây dông này cũng tràn xuống khu vực Thanh Hoá đến Hà Tĩnh gây mưa dông diện rộng kèm các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như lốc sét, gió giật mạnh trong tối ngày 19/7.

Một điều đáng lo ngại là các cơn dông nhiệt không thể dự báo sớm, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới, do đặc điểm nhiễu động quy mô nhỏ và hình thành rất nhanh. Hiện nay, với sự hỗ trợ của trang thiết bị hiện đại như ảnh mây vệ tinh phân giải cao và radar thời tiết, cơ quan khí tượng có thể phát hiện được dông nhiệt. Tuy nhiên, do các hiện tượng này xảy ra quá nhanh, chỉ có thể cảnh báo trong thời gian cực ngắn, từ 45 phút đến 1 giờ đồng hồ.

Vì vậy, hiện tượng thời tiết này cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt khi thường xảy ra vào giữa và cuối chiều, thời điểm nhiều người lưu thông trên đường.