Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã phát hiện ra một “mật mã” địa chất ẩn sâu trong mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới, nằm tại khu vực Bạch Vân Ngao Bác, Nội Mông Cổ. Phát hiện này không chỉ khiến cộng đồng khoa học ngạc nhiên mà còn có tiềm năng thay đổi cách tiếp cận tài nguyên chiến lược này trong thế kỷ 21.

Đất hiếm, được xem là “vàng công nghiệp” và “vàng chiến lược” của thời đại mới, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất pin xe điện, tuabin gió, chip bán dẫn và các hệ thống vũ khí tối tân. Mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác, chiếm tới 90% trữ lượng của Trung Quốc và gần 40% trữ lượng toàn cầu, đã trở thành tâm điểm chú ý của giới nghiên cứu và ngành công nghiệp khai thác.

Câu chuyện về mỏ đất hiếm này bắt đầu từ năm 1927, khi một giảng viên trẻ tuổi của Đại học Bắc Kinh, Đinh Đạo Hành, đã phát hiện ra một dãy núi đá màu đen ánh kim trên thảo nguyên rộng lớn. Giáo sư Hà Tác Lâm, chuyên gia thạch học của Đại học Bắc Kinh, đã xác định các mẫu đá tại đây chứa hàm lượng đất hiếm cực cao. Kể từ đó, Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào hệ sinh thái khai thác, tinh luyện và ứng dụng đất hiếm.

Một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Science Advances đã phát hiện ra rằng phần lớn tài nguyên đất hiếm ở Bạch Vân Ngao Bác không hình thành cách đây 1,3 tỷ năm như giả định lâu nay, mà đến từ một đợt hoạt động magma cách đây chỉ 430 triệu năm. Phát hiện này mở ra hướng thăm dò mới cho ngành công nghiệp đất hiếm toàn cầu và có thể giúp các quốc gia khác tìm kiếm các mỏ đất hiếm quy mô lớn.

Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là công nghệ tách chiết, vốn là bí quyết mà chỉ Trung Quốc làm chủ trên quy mô công nghiệp. Việc Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát phần lớn đất hiếm thế giới khiến nhiều nước phát triển phải tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tìm nguồn thay thế và đầu tư khai thác trong nước. Đất hiếm không còn là vấn đề kỹ thuật mà là lợi ích chiến lược sống còn trong bối cảnh xung đột thương mại, cạnh tranh công nghệ và cuộc đua năng lượng xanh đang leo thang.

Trong bối cảnh hiện nay, việc tìm kiếm và khai thác đất hiếm đang trở thành một cuộc đua toàn cầu. Các quốc gia đang nỗ lực tìm kiếm nguồn cung ứng đất hiếm ổn định và an toàn để đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp hiện đại. Phát hiện tại Bạch Vân Ngao Bác đã mở ra hy vọng mới cho ngành công nghiệp đất hiếm toàn cầu, nhưng cũng đặt ra thách thức về công nghệ và chiến lược cho các quốc gia muốn tham gia vào thị trường này.

Phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp đang trở thành xu thế tất yếu để nâng cao chuỗi giá trị và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam. Tại Diễn đàn Nông nghiệp 2025: Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, các chuyên gia và doanh nghiệp đã tập trung thảo luận về các giải pháp để đẩy mạnh mô hình kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực này.

Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), nhấn mạnh rằng việc phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là động lực quan trọng để tiến tới nền nông nghiệp xanh, chi phí thấp và gia tăng chuỗi giá trị. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp hiện đang đối mặt với nhiều rào cản về đất đai, vốn và công nghệ.

Để tháo gỡ những khó khăn này, ông Phòng đề xuất cần có cơ chế chính sách ưu đãi cao hơn để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp tuần hoàn. Sự hỗ trợ từ chính sách này sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng đầu tư vào các mô hình sản xuất sạch và tuần hoàn.

Ông Hà Văn Thắng, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Nông nghiệp Việt Nam, cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc hình thành một hệ sinh thái chính sách đồng bộ để hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn. Ông Thắng cho rằng cơ chế thử nghiệm linh hoạt đối với các mô hình đổi mới sáng tạo ở quy mô nông hộ cũng là một yếu tố quan trọng để khuyến khích sự đổi mới trong nông nghiệp.

Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch ThaiBinh Seed, cho rằng phát triển ngành lúa gạo theo hướng tuần hoàn – bền vững – xanh là con đường tất yếu. Để hiện thực hóa mục tiêu này, ông Báo đề xuất cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, nông dân, giới khoa học và nhà đầu tư. Sự phối hợp này sẽ giúp tạo ra các giải pháp toàn diện và hiệu quả để phát triển ngành lúa gạo một cách bền vững.

Các chuyên gia và doanh nghiệp cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc ứng dụng công nghệ vào toàn bộ quy trình sản xuất, từ giống, sản xuất, chế biến đến tiêu thụ. Việc đầu tư vào chế biến sâu và công nghệ bảo quản hiện đại được coi là giải pháp quan trọng để nâng cao chuỗi giá trị của ngành lúa gạo cũng như các sản phẩm nông nghiệp khác.

Tóm lại, phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp là xu thế tất yếu để nâng cao chuỗi giá trị và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam. Việc này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, nông dân, giới khoa học và nhà đầu tư để xây dựng một hệ sinh thái chính sách đồng bộ và hỗ trợ toàn diện cho quá trình chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp.