Sau khi Taliban giành lại quyền lực ở Afghanistan vào tháng 8 năm 2021, đất nước này đã chứng kiến một thời kỳ đen tối đối với phụ nữ, đánh dấu sự suy thoái về quyền lợi và vị thế của họ trong xã hội. Một trong những biểu tượng rõ ràng nhất của sự suy thoái này là việc đóng cửa các salon làm đẹp trên toàn quốc vào năm 2023, một ngành công nghiệp đã cung cấp thu nhập cho hàng nghìn phụ nữ và gia đình của họ trong nhiều năm.

Các salon làm đẹp không chỉ đơn thuần là nơi cung cấp dịch vụ làm đẹp, mà còn đóng vai trò quan trọng như một không gian trao quyền lực cho phụ nữ. Với hơn 12.000 salon trên toàn quốc, phần lớn được sở hữu bởi các doanh nhân phụ nữ, đây là một ngành công nghiệp đã cung cấp cơ hội kinh tế và xã hội cho phụ nữ Afghanistan. Các salon này không chỉ cung cấp các dịch vụ cơ bản như cắt tóc và điều trị da, mà còn là nơi phụ nữ có thể giao tiếp tự do với nhau, không bị giám sát hoặc can thiệp của nam giới.

Đóng cửa các salon làm đẹp không chỉ ảnh hưởng đến ngành công nghiệp, mà còn là một phần của nỗ lực lớn hơn nhằm hạn chế sự hiện diện và độc lập kinh tế của phụ nữ trong một nền văn hóa gia đình mẫu hệ. Đối với nhiều phụ nữ, tiệm làm đẹp không chỉ là một văn phòng – mà còn là một con đường hạn chế để đạt được trao quyền kinh tế. Việc đóng cửa đã ảnh hưởng ngay lập tức đến hàng nghìn gia đình, nhiều gia đình bị đẩy đến thị trường chợ đen, nơi họ bị buộc phải chấp nhận các điều kiện việc làm không chính thức và bóc lột.

Taliban đã đưa ra lý do về việc đóng cửa các tiệm làm đẹp là để giảm lãng phí và duy trì các giá trị Hồi giáo. Tuy nhiên, những tuyên bố này không đúng khi cân nhắc chống lại xu hướng rộng lớn hơn của các luật mà đã ổn định loại trừ phụ nữ khỏi giáo dục, công việc và sự di chuyển. Việc này đã khiến nhiều phụ nữ buộc phải tìm việc trong nền kinh tế không chính thức để tồn tại, thường không có sự bảo vệ của pháp luật hoặc quyền lao động.

Trước những hạn chế này, phụ nữ Afghanistan vẫn tiếp tục đấu tranh và tồn tại. Điều quan trọng là họ làm việc trước các chính sách đàn áp, nhưng trừ khi có hành động quốc tế lớn hơn và cải cách trong cấu trúc, cuộc đấu tranh cho tự do của họ sẽ là một cuộc chiến vô hình và mãn tính. Thế giới có thể nhìn sang Afghanistan, nhưng tình hình của phụ nữ Afghanistan ngày càng xấu đi với mỗi ngày trôi qua. BBC và các tổ chức nhân quyền quốc tế khác đã lên tiếng về vấn đề này, kêu gọi hành động để bảo vệ quyền của phụ nữ Afghanistan.

Giấc mơ về bình đẳng giới và độc lập kinh tế của phụ nữ Afghanistan sẽ là một giấc mơ xa vời miễn là họ không được hỗ trợ hiệu quả, cả từ bên trong và bên ngoài Afghanistan, để biến giấc mơ này trở thành hiện thực. Trong bối cảnh hiện nay, việc kêu gọi hỗ trợ quốc tế và áp dụng các biện pháp bảo vệ quyền của phụ nữ là điều cần thiết để đảm bảo tương lai tốt đẹp hơn cho phụ nữ Afghanistan. Liên Hợp Quốc và các tổ chức UN Women đã kêu gọi hỗ trợ và cam kết bảo vệ quyền của phụ nữ trên toàn thế giới, bao gồm cả Afghanistan.

Chính quyền Cộng hòa Chechen đang siết chặt các quy định về đạo đức và luân lý trong xã hội, và mới đây đã yêu cầu các chủ sở hữu salon làm đẹp và cửa hàng quần áo nữ phải đăng ký tham gia một cuộc họp với các quan chức khu vực. Nếu không tuân thủ, các doanh nghiệp này sẽ bị đe dọa đóng cửa.

Amir Sugaipov, trợ lý của người đứng đầu Chechenya, đã đăng tải một video vào Chủ nhật, cho biết cuộc họp đã được chính người đứng đầu Chechenya, Ramzan Kadyrov, yêu cầu trực tiếp. Mục tiêu của cuộc họp là đưa lĩnh vực làm đẹp và thời trang phù hợp với ‘các chuẩn mực truyền thống và giá trị đạo đức của người Chechen’.

Các chủ sở hữu salon làm đẹp và cửa hàng quần áo nữ được yêu cầu đăng ký tham gia cuộc họp qua một số điện thoại WhatsApp cụ thể. Sugaipov nhấn mạnh rằng các salon và cửa hàng không ‘đăng ký’ sẽ bị đóng cửa một cách ép buộc.

Đến tối thứ Ba, Sugaipov đã phát hành một thông điệp video mới, cho biết chỉ có các chủ sở hữu cửa hàng bán hijabs, abayas và khăn che đầu đã phản hồi lời kêu gọi. Những người mà thông điệp được đặc biệt gửi đến đã bỏ qua nó, ông nói.

Sugaipov đã đặt ra thời hạn cuối cùng cho việc đăng ký là thứ Năm. Ông cũng cảnh báo rằng sẽ không có lời cảnh báo thứ ba và yêu cầu các doanh nghiệp phải sửa chữa tình hình trong vòng hai ngày.

Đây không phải là lần đầu tiên chính quyền Chechenya siết chặt các quy định về đạo đức và luân lý. Vào tháng 12 năm 2024, Kadyrov đã ra lệnh đóng cửa các salon làm đẹp quảng cáo dịch vụ của họ bằng cách sử dụng người mẫu ‘vi phạm các chuẩn mực của đạo đức Hồi giáo’.

Trước đó, vào năm 2015, một ủy ban liên ngành đã tiến hành một cuộc thanh tra quy mô lớn đối với các salon làm đẹp ở Chechnya, xác định hơn 80 cơ sở ‘vi phạm các chuẩn mực vệ sinh’ và khởi xướng gần 100 vụ việc hành chính.

Trong bối cảnh này, người dân Chechenya đang phải đối mặt với các quy định ngày càng siết chặt về đạo đức và luân lý. Các doanh nghiệp cần phải tuân thủ các quy định này để tránh bị đóng cửa.