Chiều ngày 19/7, một hệ thống siêu dông mạnh đã gây ra mưa dông diện rộng tại miền Bắc, với nhiều khu vực xuất hiện dông mạnh, lốc xoáy và gió giật mạnh. Cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Các trạm khí tượng đã ghi nhận gió mạnh tại nhiều địa điểm, trong đó trạm Cửa Ông (Quảng Ninh) ghi nhận gió mạnh cấp 7, Bãi Cháy (Hạ Long) cấp 10 và Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) cấp 8. Đây là những cấp gió tương đương với gió bão và gió áp thấp nhiệt đới.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia đã xác định nguyên nhân của trận mưa dông chiều qua không phải do ảnh hưởng của hoàn lưu bão Wipha. Thay vào đó, hiện tượng mưa dông mạnh này là do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới có trục đi qua khu vực Bắc Bộ, kết hợp với điều kiện nhiệt độ ở khu vực Bắc Bộ tăng cao trong 3 ngày qua. Hệ thống siêu dông có đường kính từ vài km đến vài trăm km, gồm nhiều cụm mây dông phát triển kết hợp thành hệ thống lớn.

Siêu dông có thể tồn tại trong nhiều giờ, thậm chí 12-24 giờ. Tuy nhiên, các cơn dông nhiệt không thể dự báo sớm do đặc điểm nhiễu động quy mô nhỏ, hình thành rất nhanh. Hiện nay, với những trang thiết bị hiện đại quan trắc và giám sát bầu trời như ảnh mây vệ tinh phân giải cao, radar thời tiết, cơ quan khí tượng có thể phát hiện được dông nhiệt nhưng chỉ có thể cảnh báo cực ngắn, từ 45 phút đến 1 giờ đồng hồ.

Ngành khí tượng thuỷ văn đã xây dựng mạng lưới cảnh báo dông, sét tương đối toàn diện, bao gồm 10 radar thời tiết và 18 trạm định vị sét tự động. Mạng lưới này giúp nâng cao hiệu quả cảnh báo dông, sét trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam. Mỗi cảnh báo đến sớm 10 phút có thể cứu sống hàng trăm người. Việc ứng dụng khoa học công nghệ vào cảnh báo sớm thiên tai cần được ưu tiên, đầu tư và lan tỏa đến từng người dân.

Như vậy, việc ứng dụng khoa học công nghệ vào cảnh báo sớm thiên tai là vô cùng quan trọng. Với sự hỗ trợ của các thiết bị hiện đại, cơ quan khí tượng có thể phát hiện và cảnh báo sớm các hiện tượng thiên tai, giúp giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Việc đầu tư và lan tỏa các công nghệ này đến từng người dân sẽ giúp nâng cao hiệu quả phòng chống thiên tai.

Sáng ngày 16/7, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia thông báo rằng một vùng áp thấp trên khu vực phía đông của Philippines đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới. Vị trí tâm áp thấp nhiệt đới lúc 7h sáng nay cách đảo Luzon (Philippines) khoảng hơn 1.000km về phía đông đông nam. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới đạt cấp 6 (39-49km/h), giật cấp 8.

Dự báo trong 1-2 ngày tới, áp thấp nhiệt đới này sẽ tiếp tục di chuyển theo hướng tây tây bắc và có khả năng mạnh lên thành bão. Sau khi mạnh lên thành bão ở khu vực phía bắc của đảo Luzon (Philippines), bão này sẽ vượt qua khu vực phía bắc của đảo Luzon (Philippines) và đi vào Biển Đông vào những ngày cuối tuần (khoảng 19 đến 20-7). Nếu mạnh lên thành bão và đi vào Biển Đông, đây sẽ là cơn bão số 3 trong năm 2025.

Tuy nhiên, hiện tại áp thấp nhiệt đới vẫn đang trong giai đoạn hình thành và chưa thành bão, các hệ thống khí quyển chi phối như gió mùa Tây Nam, áp cao cận nhiệt đới… vẫn còn biến động và chưa ổn định, khiến cho quỹ đạo và cường độ phát triển của hệ thống này còn tiềm ẩn nhiều biến động. Nhiều khả năng khi mạnh lên thành bão, di chuyển vào Biển Đông, bão có thể di chuyển hướng Tây Tây Bắc, hướng về Bắc vịnh Bắc Bộ trong những ngày tới với xác suất khoảng 50-60%.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đang theo dõi chặt chẽ và sẽ cập nhật kịp thời trong các bản tin tiếp theo. Trước mắt, người dân cần lưu ý thời tiết nguy hiểm trên biển. Cụ thể, do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới nối với hoàn lưu áp thấp nhiệt đới, bão (có khả năng di chuyển vào Biển Đông) trên khu vực Biển Đông (bao gồm các đặc khu Hoàng Sa, Trường Sa) từ ngày 19 đến 20-7 có gió mạnh, sóng cao, biển động mạnh.

Với kịch bản di chuyển Tây Tây Bắc và nếu hướng về khu vực đất liền nước ta, đề phòng nguy cơ xuất hiện một đợt mưa lớn diện rộng ở khu vực Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Nghệ An trong khoảng thời gian từ ngày 20 đến 25-7. Diễn biến mưa còn rất phức tạp, tùy thuộc vào hướng di chuyển và tác động của áp thấp nhiệt đới, bão.

Cơ quan khí tượng khuyến cáo các cơ quan chức năng, người dân và lực lượng hoạt động trên biển cần thường xuyên theo dõi các bản tin cập nhật, chủ động các phương án phòng tránh và ứng phó kịp thời với mọi tình huống có thể xảy ra.