Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đang phải đối mặt với áp lực từ chức ngày càng tăng sau thất bại nặng nề của Đảng Dân chủ tự do (LDP) tại cuộc bầu cử Thượng viện diễn ra vào ngày 20-7. Theo thông tin từ báo Yomiuri, ông Ishiba đang cân nhắc việc từ chức, và điều này phụ thuộc vào kết quả của các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ.

Trong một cuộc họp với các cộng sự thân cận vào tối ngày 22-7, Thủ tướng Nhật Bản đã đề cập đến việc sẽ trình bày cách thức chịu trách nhiệm về thất bại tại cuộc bầu cử sau khi đạt được giải pháp cho các cuộc đàm phán thương mại. Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị đẩy nhanh sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đạt được thỏa thuận thương mại với Tokyo vào sáng ngày 23-7.

Ông Ishiba dự kiến sẽ có một cuộc họp quan trọng với ba cựu thủ tướng có ảnh hưởng lớn trong LDP. Cuộc họp này sẽ tập trung thảo luận về nguyên nhân dẫn đến kết quả bầu cử không như mong đợi và kêu gọi sự hợp tác trong việc điều hành chính phủ.

Trong cuộc bầu cử Thượng viện vừa qua, liên minh cầm quyền giữa Đảng LDP và Komeito chỉ giành được 47 ghế, không đạt được mốc 50 ghế cần thiết để duy trì thế đa số tại Thượng viện Nhật Bản. Thất bại này đã làm suy yếu vị thế của ông Ishiba và tạo ra những rạn nứt sâu sắc trong nội bộ đảng cầm quyền.

Cứu cánh duy nhất cho ông Ishiba vào lúc này là phản ứng tích cực từ giới chính trị, doanh nghiệp và người dân Nhật Bản đối với thỏa thuận thương mại mà Tokyo vừa đạt được với Washington. Theo tuyên bố của ông Trump, Tokyo cam kết đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ để đổi lấy việc giảm thuế quan từ 25% xuống còn 15%.

Thỏa thuận thương mại này cũng bao gồm việc Nhật Bản mở cửa thị trường cho ô tô và nông sản Mỹ, cũng như thành lập liên doanh khí tự nhiên hóa lỏng tại Alaska. Phản ứng tích cực trên thị trường tài chính Nhật Bản đã tạo ra hy vọng cho ông Ishiba, tuy nhiên, ông vẫn tỏ ra thận trọng với thỏa thuận mới đạt được này.

Giới quan sát cho rằng, mặc dù thỏa thuận thương mại với Mỹ có thể giúp cải thiện tình hình, nhưng áp lực từ chức đối với ông Ishiba vẫn còn rất lớn. Việc ông có thể trụ vững trong cương vị Thủ tướng Nhật Bản hay không sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả tình hình chính trị và kinh tế của đất nước trong thời gian tới.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba dự kiến sẽ tuyên bố từ chức vào cuối tháng 8, theo báo Mainichi. Ông Ishiba đang đối mặt với sự phản đối ngày càng tăng từ nội bộ đảng Dân chủ Tự do (LDP) vì từng tuyên bố sẽ tiếp tục nắm quyền bất chấp thất bại nặng nề của liên minh cầm quyền trong cuộc bầu cử Thượng viện vào ngày 20/7.

Trong cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản diễn ra vào ngày 20/7, liên minh cầm quyền của Nhật Bản đã mất quyền kiểm soát Thượng viện. Điều này tiếp tục làm suy yếu quyền lực của Thủ tướng Shigeru Ishiba. Tuy nhiên, ông Ishiba khẳng định sẽ vẫn giữ cương vị lãnh đạo đảng với lý do đang đối mặt với thời hạn chót trong đàm phán thuế quan với Mỹ.

Dù kết quả bỏ phiếu này không trực tiếp ảnh hưởng tới chính quyền của ông Ishiba, nhưng nó tạo thêm áp lực khi liên minh cầm quyền đã mất quyền kiểm soát Hạ viện vào năm ngoái. Trong cuộc bầu cử lần này, đảng Dân chủ Tự do của ông Ishiba cùng đảng liên minh Komeito chỉ giành được 47 ghế, thấp hơn mức 50 ghế cần thiết để duy trì đa số trong Thượng viện gồm 248 ghế.

Ông Ishiba nói với NHK rằng ông “nghiêm túc chấp nhận kết quả này”. Ông nhấn mạnh rằng đang tiến hành các cuộc đàm phán thuế quan cực kỳ quan trọng với Mỹ và không được phép làm hỏng những cuộc đàm phán này. Vì lợi ích quốc gia, Nhật Bản phải dồn toàn lực.

Các đảng đối lập đã tập trung “ghi điểm” với người dân bằng cách kêu gọi giảm thuế và tăng chi tiêu phúc lợi. Điều này được cho là đánh trúng tâm lý cử tri trong bối cảnh giá tiêu dùng tăng mạnh.

Ông Ishiba đã nói với các cộng sự thân cận rằng ông sẽ giải thích cách ông chịu trách nhiệm về thất bại trong cuộc bầu cử, sau khi Nhật Bản đạt được giải pháp cho các cuộc đàm phán thương mại. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã đạt được một thỏa thuận lớn với Nhật Bản, bao gồm 550 tỷ USD đầu tư vào Mỹ.

Ông Ishiba cho biết ông sẵn sàng gặp mặt hoặc trao đổi qua điện thoại với ông Trump sau khi được nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Nhật Bản Ryosei Akazawa cung cấp thông tin chi tiết. Ông Ishiba nhấn mạnh sự cần thiết của việc tránh tạo ra khoảng trống chính trị trong bối cảnh Nhật Bản phải đối mặt với những thách thức, bao gồm các cuộc đàm phán thương mại khó khăn với Mỹ.

Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã có cuộc gặp gỡ với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent vào ngày 18-7 tại Tokyo. Trong cuộc gặp kéo dài hơn 30 phút, Thủ tướng Ishiba kêu gọi tiếp tục đàm phán về thuế quan để đạt được thỏa thuận có lợi cho cả hai nước. Bộ trưởng Tài chính Mỹ có chuyến thăm Nhật Bản để tham dự Triển lãm Thế giới 2025 tại Osaka.

Cuộc họp giữa ông Ishiba và ông Bessent có sự tham gia của Bộ trưởng Tái thiết Kinh tế Nhật Bản Ryosei Akazawa, người lãnh đạo đàm phán phía Nhật Bản về thuế quan với Mỹ. Hai bên đã khẳng định sẽ thúc đẩy quan hệ chặt chẽ hơn về kinh tế, an ninh và các lĩnh vực khác. Ông Ishiba cho biết đã đề nghị ông Bessent tiếp tục đàm phán với ông Akazawa để đạt được thỏa thuận đôi bên có lợi.

Thủ tướng Ishiba cũng bày tỏ tin rằng sẽ có cơ hội để trực tiếp trao đổi với Tổng thống Mỹ Donald Trump, mặc dù chưa ấn định ngày cụ thể. Điều này diễn ra trong bối cảnh lợi ích quốc gia của Nhật Bản đang bị đe dọa bởi kế hoạch áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Nhật Bản từ ngày 1-8 do Tổng thống Trump thông báo.

Chính phủ Nhật Bản đang nỗ lực đạt được thỏa thuận với chính quyền ông Trump qua nhiều cấp độ liên lạc. Tuy nhiên, ông Bessent không tham gia đàm phán cấp bộ trưởng với Nhật Bản trong chuyến thăm này vì đi với tư cách thành viên phái đoàn Mỹ tham dự Triển lãm Thế giới.

Washington đang cân nhắc đề xuất của Tokyo về đầu tư quy mô lớn hơn và tăng cường nhập khẩu hàng hóa Mỹ nhằm giảm thâm hụt thương mại của Mỹ với Nhật Bản. Đây là một phần trong nỗ lực của Nhật Bản nhằm đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ.

Trước đó, https://www.asahi.com/ đưa tin về các nỗ lực ngoại giao của Nhật Bản để giảm thiểu tác động tiêu cực từ việc áp thuế nhập khẩu. Nhật Bản hy vọng sẽ đạt được một thỏa thuận thuận lợi để bảo vệ lợi ích kinh tế của mình.

Giá gạo tại Nhật Bản trong tháng 6 đã tăng vọt lên mức kỷ lục 99,2% so với cùng kỳ năm ngoái, tạo ra thách thức lớn cho Thủ tướng Shigeru Ishiba trước thềm cuộc bầu cử Thượng viện diễn ra vào cuối tuần này.

Số liệu do Bộ Nội vụ Nhật Bản công bố ngày 18-7 cho thấy giá gạo nội địa đã tăng mạnh trong những tháng gần đây, với mức tăng lần lượt là 101% trong tháng 5, 98,4% trong tháng 4 và hơn 92,5% trong tháng 3. Mặc dù lạm phát lõi đã giảm xuống 3,3% trong tháng 6, thấp hơn mức 3,7% của tháng 5 và dưới dự báo thị trường là 3,4%, tình hình giá gạo vẫn đang gây ra làn sóng bất mãn trong dân chúng.

Các chuyên gia cho rằng đợt tăng giá gạo hiện nay bắt nguồn từ đợt nắng nóng khắc nghiệt và khô hạn cách đây hai năm, cùng với việc một số thương nhân đã đầu cơ tích trữ gạo để trục lợi. Chính phủ Nhật Bản đã buộc phải tung kho dự trữ khẩn cấp từ tháng 2, một động thái hiếm khi xảy ra và chỉ được áp dụng trong những thảm họa lớn.

Khủng hoảng giá gạo này đã làm lộ rõ điểm yếu trong chính sách nông nghiệp Nhật Bản, với các chính sách bảo hộ lâu nay nhằm bảo vệ nông dân, như hạn chế nhập khẩu gạo ngoại, khiến việc giải quyết cuộc khủng hoảng giá gạo hiện tại gặp nhiều khó khăn. Người dân thành thị, đặc biệt là các gia đình trẻ, đang cảm nhận rõ sức ép tài chính do giá tiêu dùng tăng cao.

Tại nhiều siêu thị ở Tokyo và Osaka, các kệ hàng gạo thường xuyên trống trơn, nhiều cửa hàng phải treo biển khuyên người tiêu dùng chuyển sang dùng mì gói, bánh mì hoặc các loại thức ăn tinh bột giá rẻ khác.

Áp lực chính trị trong nước cũng đang tăng lên, với tỷ lệ ủng hộ chính phủ ông Ishiba giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 10 năm ngoái. Giới quan sát nhận định làn sóng bất mãn trong dân chúng, cùng với loạt bê bối trong đảng cầm quyền, đã khiến liên minh của ông Ishiba mất thế đa số tại Hạ viện trong cuộc bầu cử tháng 10.

Nếu tình hình tiếp tục diễn ra, ông Ishiba có thể sẽ phải từ chức. Nhật Bản cũng đang đối mặt với thách thức trong việc đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ trước thời hạn 1-8, khi mức thuế 25% của Mỹ áp lên hàng hóa Nhật bắt đầu có hiệu lực.

Hiện tại, chính phủ Nhật Bản đang nỗ lực tìm giải pháp để giải quyết cuộc khủng hoảng giá gạo, cũng như cải thiện tình hình kinh tế và phục hồi niềm tin của người dân. Tuy nhiên, với những thách thức đang tồn tại, tương lai của chính phủ ông Ishiba vẫn còn nhiều bất ổn.