Giấc mơ Nobel Hòa bình của ông Trump – Thách thức từ Ukraine và Gaza

Ông Donald Trump, cựu Tổng thống Mỹ, từ lâu đã khao khát giải Nobel Hòa bình, và mới đây, ông có thêm lý do để hy vọng khi Campuchia đề xuất trao giải này cho ông. Tuy nhiên, nỗ lực kiến tạo hòa bình của ông Trump chưa thành công ở Ukraine và Gaza có thể trở thành rào cản lớn.

Campuchia đề xuất trao Nobel Hòa bình cho ông Trump vì vai trò của ông trong việc thúc đẩy chấm dứt xung đột biên giới Campuchia – Thái Lan. Ông Trump đã sử dụng áp lực kinh tế để chấm dứt xung đột này, và các trợ lý cho biết ông cũng đã điện đàm để ngăn chặn cuộc chiến leo thang giữa Ấn Độ và Pakistan.

Ông Trump đã có những thành công nhất định trong nỗ lực kiến tạo hòa bình cho thế giới. Chính quyền ông Trump đã làm trung gian cho thỏa thuận hòa bình giữa Rwanda và Cộng hòa Congo nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài nhiều năm giữa hai quốc gia châu Phi. Nhà Trắng cũng đang thúc đẩy nỗ lực mới để chấm dứt cuộc chiến tại Sudan, xung đột đã châm ngòi cho chiến dịch thanh lọc sắc tộc và khủng hoảng nhân đạo.

Tuy nhiên, ông Trump hiện tại đối mặt hai rào cản lớn cho khao khát đạt Nobel Hòa bình, đó là giải quyết xung đột ở Ukraine và Gaza. Mặc dù ông Trump đã cam kết sẽ nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine, nhưng tình hình vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện. Nga chưa có dấu hiệu kết thúc chiến dịch ở Ukraine, và ông Trump cần phải có các biện pháp cứng rắn hơn để tăng sức ép với Nga.

Không chỉ ở Ukraine, nỗ lực thúc đẩy lệnh ngừng bắn của ông Trump ở Gaza cũng rơi vào bế tắc. Dải đất này đang đối mặt với nạn đói vì vòng phong tỏa của Israel và chiến sự kéo dài. Báo cáo của hệ thống Phân loại Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp (IPC) liên kết với Liên Hợp Quốc nhấn mạnh nạn đói, suy dinh dưỡng và bệnh tật đang lan rộng ở Gaza, kêu gọi cần phải hành động ngay lập tức để chấm dứt các hành động thù địch và cho phép nỗ lực cứu trợ nhân đạo quy mô lớn.

Các đồng minh của ông Trump vẫn tin tưởng rằng ông xứng đáng với giải Nobel Hòa bình. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã gửi thư tới ủy ban trao giải Nobel đầu tháng trước để đề cử ông Trump. Pakistan cũng tuyên bố đề cử ông vì “sự can thiệp ngoại giao quyết đoán cùng vai trò quan trọng trong giải quyết khủng hoảng Pakistan – Ấn Độ gần đây”.

Dù vậy, ông Trump vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức để đạt được giải Nobel Hòa bình. Câu hỏi lớn nhất là liệu Nhà Trắng có sẵn sàng thực hiện các bước đi cứng rắn như những tuyên bố của họ hay không. Ngôn từ đang đi đúng hướng, nhưng hiệu quả vẫn còn phải chờ đợi.

Mỹ đang xem xét áp đặt các lệnh trừng phạt đối với dầu Nga như một biện pháp để thúc đẩy Moscow chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra cảnh báo rằng Washington có thể áp thuế đối với các quốc gia mua dầu của Nga và áp đặt các biện pháp trừng phạt khác để buộc Moscow tìm cách chấm dứt xung đột với Ukraine.

Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright cho biết rằng các biện pháp này sẽ tạo ra sức ép rất lớn đối với Nga và là một trong những biện pháp mạnh mẽ nhất mà Mỹ có thể áp dụng. Với vị thế là nhà sản xuất dầu khí hàng đầu thế giới, Mỹ tin rằng họ có thể hành động theo cách chưa từng thấy trước đây.

Tổng thống Trump đã tuyên bố rằng ông rất không hài lòng với Moscow và có thể áp thuế lên tới 100% đối với các quốc gia tiếp tục giao thương với Nga, trừ khi đạt được thỏa thuận chấm dứt xung đột Ukraine trong vòng 50 ngày. Cách tiếp cận này của Tổng thống Trump được xem là sử dụng cả “cây gậy và củ cà rốt” với Nga, bao gồm những lời đe dọa trừng phạt nhằm vào Nga và các đối tác của Moscow.

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham của Mỹ cho biết rằng Tổng thống Donald Trump dự định áp thuế 100% đối với các quốc gia mua dầu từ Nga. Mục đích của biện pháp này là gia tăng áp lực kinh tế lên Nga, buộc Moscow phải chấm dứt các hành động quân sự ở Ukraine. Biện pháp này có thể ảnh hưởng nặng nề đến xuất khẩu dầu của Nga tới các khách hàng năng lượng chủ chốt của Moscow, trong đó có Ấn Độ và Trung Quốc – hai quốc gia mua khoảng 70% lượng dầu của Nga.

Ấn Độ và Trung Quốc là mục tiêu chính của các biện pháp áp thuế này. Đòn thuế của Tổng thống Trump được đưa ra với mục đích làm suy yếu nền tảng tài chính của bộ máy quân sự Nga. Tuy nhiên, Trung Quốc đã chỉ trích kế hoạch của Mỹ, gọi đề xuất áp thuế là biện pháp trừng phạt đơn phương bất hợp pháp, làm suy yếu các nỗ lực giải quyết xung đột Ukraine.

Kể từ khi xung đột giữa Nga và Ukraine leo thang vào năm 2022, Mỹ đã áp hàng loạt biện pháp trừng phạt lên Moscow, nhắm vào các thể chế tài chính, thương mại và xuất khẩu năng lượng. Nga nhiều lần chỉ trích các lệnh trừng phạt phương Tây là bất hợp pháp và khẳng định chúng không gây thiệt hại kinh tế lâu dài. Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố rằng các lệnh trừng phạt đang gây thiệt hại cho phương Tây nhiều hơn là cho Nga.

Trong bối cảnh hiện nay, Mỹ và các nước phương Tây đang tiếp tục tìm kiếm các biện pháp để gây áp lực lên Nga. Việc áp đặt lệnh trừng phạt đối với dầu Nga có thể là một trong những biện pháp mạnh mẽ nhất mà Mỹ và các đồng minh có thể áp dụng. Tuy nhiên, phản ứng của các quốc gia như Trung Quốc và Ấn Độ, cũng như tác động của các biện pháp này lên xuất khẩu dầu của Nga, vẫn còn là những câu hỏi lớn.

Đối với tương lai của cuộc xung đột ở Ukraine, vẫn còn nhiều bất ổn. Việc Mỹ và các nước phương Tây tiếp tục gây áp lực lên Nga thông qua các biện pháp trừng phạt có thể dẫn đến những thay đổi trong lập trường của Moscow. Tuy nhiên, để đạt được một giải pháp hòa bình và lâu dài cho cuộc xung đột này, cần có sự tham gia và đồng thuận của nhiều bên liên quan.

Hiện tại, các bên liên quan đang chờ đợi những bước đi tiếp theo từ Mỹ và các nước phương Tây. Liệu rằng các biện pháp trừng phạt đối với dầu Nga có thể là chìa khóa để giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine hay không vẫn còn là một câu hỏi lớn. Điều chắc chắn là, những diễn biến trong thời gian tới sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với tình hình khu vực và thế giới.

Trong một diễn biến địa chính trị đang diễn ra, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã đưa ra một số phát biểu quan trọng vào ngày 28/7. Theo ông Lavrov, Nga hiện đang phải đối mặt với một bối cảnh địa chính trị chưa từng có trong lịch sử. Đặc biệt, kể từ khi xung đột tại Ukraine leo thang vào năm 2022, căng thẳng giữa Nga và phương Tây đã lên đến mức đỉnh điểm.

Ông Lavrov nhấn mạnh rằng, đối với Nga, đây là lần đầu tiên trong lịch sử, nước này phải đơn độc chiến đấu chống lại toàn bộ phương Tây mà không có bất kỳ đồng minh nào trên chiến trường. Tình hình này đòi hỏi Nga phải tự lực cánh sinh và không được phép yếu đuối.

Về những yêu cầu an ninh cốt lõi của Nga mà dẫn đến xung đột Ukraine, Ngoại trưởng Sergei Lavrov khẳng định rằng Nga sẽ không lùi bước. Những yêu cầu chính đáng của Nga bao gồm việc Ukraine không gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và việc NATO không mở rộng thêm nữa.

Ông Lavrov cũng chỉ ra rằng trên thực tế, NATO đã mở rộng đến tận biên giới của Nga. Điều này trái ngược với tất cả những lời hứa và văn bản đã được thông qua trước đó. Đây là một trong những tâm điểm mà Nga nhiều lần tuyên bố là nguyên nhân chính dẫn đến xung đột.

Ngoài ra, Mátxcơva cũng đã nhiều lần cảnh báo rằng việc phương Tây cung cấp vũ khí cho Ukraine chỉ làm kéo dài tình hình mà không thể thay đổi được kết quả. Đồng thời, hành động này cũng có nguy cơ biến NATO thành một bên trực tiếp tham gia vào cuộc xung đột.

Cuối cùng, theo Ngoại trưởng Sergei Lavrov, việc giải quyết xung đột cũng cần phải thừa nhận thực tế lãnh thổ mới trên thực địa. Đây là một khía cạnh quan trọng trong việc tìm kiếm giải pháp cho tình hình xung đột tại Ukraine.

Thông tin về việc Mỹ cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine đã trở thành đề tài nóng trong những ngày qua. Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đang xem xét cung cấp loại vũ khí này cho Kiev, và đã có cuộc trò chuyện với Tổng thống Ukraine Zelensky về vấn đề này. Tuy nhiên, Nhà Trắng đã nhanh chóng dập tắt những đồn đoán, khẳng định ông Trump chỉ đang hỏi một câu hỏi, chứ không khuyến khích Ukraine thực hiện các hành động cụ thể.

Nếu Mỹ cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine, đây sẽ là một bước nâng cấp đáng kể cho kho vũ khí của Kiev, đặc biệt là về khả năng tấn công tầm xa. Tên lửa hành trình Tomahawk có tốc độ cận âm, được thiết kế để tấn công chính xác các mục tiêu trên bộ, với tầm hoạt động từ 1.600 đến 2.500 km. Loại vũ khí này đã được sử dụng lần đầu tiên trong chiến đấu trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc của Mỹ năm 1991 và hiện là một phần quan trọng trong kho vũ khí tầm xa của Mỹ.

Mỗi quả tên lửa Tomahawk có giá khoảng 2 triệu USD, được sản xuất bởi tập đoàn Raytheon. Loại vũ khí này có thể bay ở độ cao thấp và thực hiện các động tác né tránh để giảm thiểu nguy cơ bị đánh chặn. Phiên bản mới nhất của tên lửa có thể được lập trình lại giữa chuyến bay và thậm chí có thể bay lơ lửng trên đầu mục tiêu trước khi tấn công.

Ukraine muốn có Tomahawk vì hiện tại họ đang phụ thuộc vào các loại vũ khí do phương Tây cung cấp như Storm Shadow, vốn đã được sử dụng rất hiệu quả nhưng chỉ có tầm bắn khoảng 250 km. Để thực hiện các cuộc tấn công tầm xa, Ukraine chủ yếu sử dụng máy bay không người lái và các tên lửa như Palianytsia do chính nước này phát triển.

Nếu sở hữu tên lửa Tomahawk, Ukraine có thể nhắm vào nhiều mục tiêu hơn tại Nga khi tiến hành các cuộc tấn công tầm xa, đặc biệt là Moscow và St. Petersburg. Ông Serhii Bratchuk, phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh Chiến dịch phía Nam của quân đội Ukraine, cho biết: ‘Đây là một phần của chiến dịch gây áp lực lên hậu cần, hệ thống phòng không và tinh thần của người dân Nga’. Tomahawk sẽ cho phép Ukraine thực hiện các cuộc tấn công chính xác và mạnh mẽ hơn nhiều vào Moscow.

Tuy nhiên, thách thức đối với Kiev là tên lửa Tomahawk ‘không dễ sử dụng’. Ông Vadym Skibitskyi, Phó Giám đốc Cơ quan Tình báo Quân sự Ukraine (HUR), cho rằng: ‘Các phương tiện phóng chính là tàu chiến hoặc máy bay ném bom chiến lược. Chúng tôi không có máy bay ném bom chiến lược nào’.

Nhà phân tích Federico Borsari, Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA), cho rằng Ukraine đang thiếu cơ sở hạ tầng hải quân cần thiết cho việc phóng tên lửa Tomahawk từ biển, ngoài ra việc triển khai phiên bản phóng từ mặt đất cũng sẽ đòi hỏi những hoạt động hậu cần phức tạp.

Khi các cuộc thảo luận về vũ khí tầm xa mà phương Tây cung cấp cho Ukraine vẫn tiếp tục, nhiều nhà phân tích cho rằng có những hệ thống khác khả thi hơn đối với Kiev trong tương lai gần. ‘Khi bàn về các loại vũ khí tiềm năng mà Mỹ có thể cung cấp cho Ukraine với tầm bắn xa hơn ATACMS, chúng ta nên xem xét nhiều loại khác, chẳng hạn như Tên lửa Không đối đất Tầm xa Liên hợp (JASSM). Tên lửa có tầm bắn khoảng 1.000 km, rất mạnh mẽ và có thể là một giải pháp tốt cho Ukraine. Nó dễ dàng tích hợp vào máy bay của Ukraine hơn nhiều so với Tomahawk’, ông Borsari lưu ý.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây đã lên tiếng về tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga, kêu gọi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kiềm chế và không nên tiến hành các cuộc tấn công vào thủ đô Moscow. Đồng thời, ông Trump cũng yêu cầu Tổng thống Nga Vladimir Putin phải đồng ý với một thỏa thuận ngừng bắn trong vòng 50 ngày tới.

Phát ngôn của ông Trump được đưa ra sau khi tờ Financial Times đăng tải một bài viết, trong đó cho rằng ông đã khuyến khích Ukraine tăng cường các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga. Bài viết thậm chí còn trích dẫn ông Trump đặt câu hỏi liệu Ukraine có thể tấn công Moscow nếu được cung cấp vũ khí tầm xa. Tuy nhiên, ông Trump đã nhanh chóng phủ nhận thông tin này, tuyên bố rằng ông chỉ đặt câu hỏi và không hề cổ vũ cho việc giết chóc thêm.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt đã lên tiếng bảo vệ ông Trump, cáo buộc Financial Times đã bóp méo lời của tổng thống. Trong khi đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng bài báo này là tin giả và không có cơ sở.

Không chỉ dừng lại ở đó, ông Trump còn gửi tối hậu thư đến Moscow, cảnh báo sẽ áp đặt các mức thuế lên tới 100% đối với các đối tác thương mại của Nga nếu không có tiến triển nào trong việc hướng tới hòa bình ở Ukraine. Đây là một động thái mà ông Trump hy vọng sẽ tạo áp lực lên Nga để tìm kiếm một giải pháp hòa bình.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã phản hồi về phát ngôn của ông Trump, cho rằng Tổng thống Mỹ đang phải chịu ‘sức ép không phù hợp’ từ Liên minh châu Âu và các lãnh đạo NATO. Ông Lavrov không cung cấp thêm chi tiết nhưng cho thấy rằng Nga sẽ không dễ dàng nhượng bộ trước áp lực từ Mỹ.

Tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga vẫn đang diễn biến phức tạp và căng thẳng. Các nỗ lực ngoại giao đang được đẩy mạnh để tìm kiếm một giải pháp hòa bình, nhưng cho đến nay vẫn chưa có một thỏa thuận cụ thể nào được đạt được. Cộng đồng quốc tế đang tiếp tục theo dõi tình hình và kêu gọi các bên kiềm chế để tránh leo thang xung đột.