Một nghiên cứu gần đây đã làm sáng tỏ cơ chế đằng sau việc hình thành các nhánh sông, cung cấp thông tin quý giá cho việc quản lý và bảo vệ các hệ sinh thái sông ngòi trên toàn cầu. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng tốc độ xói mòn bờ sông nhanh hơn tốc độ lắng đọng trầm tích ở các bờ đối diện có thể dẫn đến việc hình thành nhiều nhánh sông.
Sông ngòi đóng vai trò là động mạch của Trái Đất, cung cấp nước, trầm tích và chất dinh dưỡng cho các hệ sinh thái đa dạng. Tuy nhiên, việc hiểu rõ nguyên nhân định hình dòng chảy của các con sông đã trở thành một thách thức đối với các nhà nghiên cứu trong hơn một thế kỷ qua.
Một nhóm nghiên cứu tại Đại học California, Santa Barbara (UCSB) đã thực hiện một nghiên cứu toàn diện về động lực của các nhánh sông. Họ đã lập bản đồ và phân tích 84 con sông trên toàn cầu trong suốt 36 năm, sử dụng hình ảnh vệ tinh để theo dõi sự thay đổi.
Các nhà nghiên cứu đã phân loại sông ngòi thành hai loại chính: đơn dòng và đa dòng. Hầu hết các con sông lớn nhất thế giới đều thuộc loại đa dòng, trong khi sông Mississippi ở Mỹ là một ví dụ điển hình cho sông đơn dòng.
Nghiên cứu này cung cấp một cái nhìn sâu sắc hơn về các thảm họa thiên nhiên và nỗ lực phục hồi sông ngòi. Việc tái kết nối các vùng đồng bằng ngập lụt với các con sông đã bị phân dòng đang ngày càng được quan tâm. Những giải pháp phục hồi dựa trên tự nhiên đòi hỏi phải xác định được độ rộng của hành lang sông cần thiết, cũng như thời gian để một con sông hồi phục trạng thái tự nhiên.
Với kết quả nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã đưa ra một công thức giúp giải quyết vấn đề này, bao gồm các biến số như thời gian một con sông hình thành dòng chảy mới. Điều này có thể giúp chuyển đổi việc lập kế hoạch phòng chống lũ lụt và phục hồi hệ sinh thái sông ngòi.
Theo ScienceDaily, nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters. Thông tin chi tiết về nghiên cứu có thể được tìm thấy tại https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2020JF005889.
