Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hàng, nhận được nhiều quan tâm từ cộng đồng. Một bên ủng hộ việc thu phí như một giải pháp cần thiết để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích, trong khi một bên khác phản đối, cho rằng những di tích này là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể bị thương mại hóa.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, nằm tại tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình về thách thức trong việc quản lý và bảo tồn di tích lịch sử. Với vị trí địa lý thuận lợi, khu di tích này thường xuyên đón tiếp hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, hoạt động của khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp phải nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính để duy trì và phát triển.
Một tấm vé tham quan không chỉ đơn giản là một khoản thu nhỏ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc thu phí tham quan di tích là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường gặp phải sự phản ứng từ dư luận, do thiếu minh bạch và công bằng trong việc sử dụng nguồn thu.
Để việc thu phí tham quan di tích trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, một số nguyên tắc cần được đảm bảo. Thứ nhất, mục đích thu phí cần được minh bạch, nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động cần được công khai. Điều này giúp tạo niềm tin từ cộng đồng và đảm bảo rằng nguồn thu được sử dụng đúng mục đích.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương. Điều này không chỉ thể hiện tinh thần nhân đạo mà còn giúp đảm bảo rằng việc tham quan di tích được mở rộng đến với nhiều tầng lớp trong xã hội.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Điều này đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và sự tham gia đóng góp của nhiều bên liên quan, từ cơ quan quản lý nhà nước đến cộng đồng và doanh nghiệp.
Như vậy, việc thu phí tham quan di tích lịch sử không phải là một vấn đề đơn giản, nhưng với cách tiếp cận minh bạch, công bằng, và nhân văn, chúng ta có thể tìm ra giải pháp để bảo tồn và phát huy giá trị của di tích, đồng thời đáp ứng được nguyện vọng của cộng đồng.
